در این مطلب چند ضرب المثل پر کاربرد فارسی به همراه معنی آنها را برای شما بازگو می کنیم ، با ما همراه باشید ضرب المثل های فارسی – ۴ :
« انگشت در سوراخ زنبور کردن» :
یک دانه زنبور هم خطرناک است ، نیش میزند و ایجاد دردسر میکند ، بیمار میکند چه برسد به این که مجموعهای از زنبورها به یک انسان حمله کنند و نیش بزنند.به ویژه آن که این زنبورها ، زنبورهایی باشند که وحشی هستند و در کندو نیستند
این زنبورهای وحشی به طور معمول در سوراخ درختان یا سوراخ میان سنگها لانه میکنند و کار بسیار خطرناکی است که انگشت در لانه این زنبورها کرد.
برای همین ضرب المثل «انگشت در سوراخ زنبور کردن» کنایه از به استقبال خطر رفتن است.
« کر مصلحتی دوا ندارد» :
شنیدهاید که میگویند آدمی که خواب است را میتوان بیدار کرد اما آدمی که خودش را به خواب زده است را نمیتوان؟ این ضرب المثل هم دقیقا” مثل همان است یعنی آدمی که ناشنوا است و مشکل ناشنوایی دارد ، را می توان درمان کرد و بیماریش را دوا کرد و شاید قدرت شنوایی به او بازگردد اما کسی که خودش را به نشنیدن و کری زده است با درمان هم خوب نمیشود چون اصولا’ بیمار نیست
این ضرب المثل زمانی به کار میرود که بخواهند بگویند که کسی هیچ نصیحت و پندی را قبول نمیکند یا هیچ حرفی را قبول نمیکند.
«خاکشیر مزاج است» :
البته باید قبل از هر چیز بگوییم آن چیزی که ما به عنوان «خاکشیر» میشناسیم در واقع اسمش «خاکشی» است.خاکشی گیاهی یکساله یا دوساله از تیره شب بویان است که در دشت و کوهستان میروید و بلندی ساقه آن تا یک متر نیز میرسد. پائین گیاه کرک دارست در حالیکه بالای آن بدون کرک است.
تخم این گیاه که همان خاکشی است ریز و کمی دراز و معمولاً به دو رنگ وجود دارد یکی از آنها قرمز که دارای طعم کمی تلخ است و دیگری برنگ قرمز تیره است.
ساقه از سطح زمین یا از قسمتهای بالاتر منشعب شده و در نهایت به گلهای زرد روشن میرسد که از خانواده شب بو میباشد. بخش خوراکی گیاه همان دانههای خاکشی است که در میوههای خورجین مانند و باریک گیاه قرار دارد.
خاکشیر را در ایران در تابستان برای رفع عطش و تشنگی مصرف میکنند البته این دانه در طب اسلامی کاربردهای بیشتری هم دارد.
مسالهای که در مورد خاکشیر مورد توجه است آن است که همه افراد با همه سلایق آن را دوست دارند و شربت آن را مینوشند.
اصطلاح خاکشیر مزاج هم از این مساله میآید و به آدمهایی که میتوانند با همه نوع آدمی سازگار میشوند و هر نوع غذایی را میخورند میگویند :خاکشیر مزاج
« کارش زار بودن » :
این اصطلاح به شکلهای مختلف استفاده میشود؛ کارم زار است، کارت زار است ، کارش زار است و …
زار بودن ،اشاره به زاریدن است ، زاریدن که معمولا” به شکل زک و زار در ادبیات ایران استفاده میشود یعنی :شکایت و ناله کردن …
پس به طور طبیعی کاری زار است ، یعنی کار آن قدر دچار مشکل و گرفتاری میشود که به گریه و ناله و شکایت و گلایه منتهی میشود، پس کار زار شدن یعنی:پیچیده شدن کار به شکل منفی ..یا به دردسر افتادن ….یعنی کار به جایی رسیده که جز گریه کردن کاردیگری ندارد.
البته برخی ریشه را به زاره میرسانند ، زاره چشمهای معروف در بحرین است که خب با گریه کردن تناسب دارد .
«چاه ویل» :
ویل با تلفظ درست کلمهای است که در قرآن کریم بسیار آمده است و معنای آن وای بر است ، این کلمه در مورد کافران ، مشرکان ، تحریف کنندگان کتابهای آسمانی افراد بسیار دروغگو و بسیار گنهکار، تکذیب کنندگان، کمفروشان، عیبجویان و مسخره کنندگان به کار رفته است.
اما ویل معنای دیگری هم پیدا کرده است ، ویل را چاهی تعریف کردهاند در جهنم که افراد گناهکار را در درون آن میریزند، میگویند این چاه بسیار عمیق است ، به گونه ای که اگر گناهکاری در درون آن انداخته شود ، ۴۰ سال طول میکشد که به انتهای آن برسد ، میگویند چاه ویل آن قدر عمیق است که هر چقدر که درون آن گناهکار میریزند پر نمیشود.
برای این است که در فرهنگ عامه چاه ویل برای حالتی، چیزی یا کاری به کار گرفته میشود که انتهایی برای آن تصور نمیشود و بسیار طولانی است و تمام نمیشود معمولترین شکل استفاده از آن برای هزینههای زندگی است.
«طوطی وار» :
طوطی وار از آن پسوندهاست که وظیفه شباهت ساختن را بر عهده دارد و معنی مثل و شبیه را میدهد که با توجه به آن اصطلاح «طوطی وار» را باید این گونه معنی کرد ، مثل طوطی یا شبیه طوطی
حالا چه چیز انسان میتواند شبیه طوطی باشد؟ پاسخ طریقه یادگیری است. طوطی کلماتی را که میشنود بدون هیچ فکر و تاملی بر زبان میآورد و تکرار میکند، نه معنای آن را میداند و نه طریقه استفاده از آن را ، فقط آن را حفظ کرده و استفاده میکند.
بعضیها ، به ویژه آنهایی که دارند درس میخوانند موضوعها همین گونه حفظ میکنند و برایشان مهم نیست که آن موضوع را به طور کامل یاد بگیرند، آنها فقط طوطی وار حفظ میکنند.