احتمالا خیلی از ما واژه کوررنگی را شنیده باشیم. این نام می تواند معنای نابینایی یا کم بینایی را نیز به ذهن متبادر کند. بهترین بیان برای وصف این مشکل، بدرنگ دیدن یا کاستی در مشاهده رنگ ها است. بدرنگ بینی نوعی اختلال است که به دو دسته مادرزادی و اکتسابی تقسیم بندی می شود.
بدرنگ بینی مادرزادی
نوع مادرزادی اختلال در دیدن رنگ ها، شیوع بیشتری دارد، اما در مواردی گزارش هایی از ابتلای اکتسابی به این اختلال نیز منتشر شده است. به طور معمول وقتی مادری باردار است، ژن اختلال در دید رنگ ها را به جنین پسرش انتقال می دهد. این موضوع به شکلی شایع است که از هر ۱۵ پسر یک نفر دچار بدرنگ بینی و از هر ۲۰۰ زن یک نفر دچار بدرنگ بینی است. البته به طور کلی در مردان و زنان نرمال که مشکلی در دید رنگ ندارند بازهم خانم ها دید رنگ و توانایی تمایز بهتری برای تشخیص رنگ نسبت به آقایان دارند
این افراد در تمایز میان رنگ سبز و قرمز دچار اختلال هستند که این موضوع ناشی از یک اختلال ارثی در زمان تولد است و تا پایان عمر به شکل ثابت و برابر در هر دو چشم باقی می ماند. در شبکیه چشم، سه مدل سلول مخروطی و یک مدل سلول استوانه ای وجود دارد. سلول مخروطی نسبت به سه رنگ آبی، قرمز و سبز حساس بوده و همین موضوع سبب می شود امکان دید رنگ برای انسان فراهم شود؛ هنگامی که این سلول ها رنگدانه ندارند یا نسبت به برخی رنگ ها اندکی حساسیت نشان می‌دهند، طیف گسترده ای از بیماری های اختلال دیدِ رنگ را ایجاد می کند.
بدرنگ بینی اکتسابی
همچنین انواعی از بیماری اختلال دید رنگ وجود دارد که به طور اکتسابی به وجود می آید. اختلال اکتسابی در بد رنگ بینی، بیشتر در مورد تمایز ترکیب رنگ زرد و رنگ آبی است. بیماری هایی مانند رتینوپاتی دیابتی، آلزایمر، بیماری اعصاب بینایی و مسمومیت دارویی می‌توانند اختلال دید بینایی اکتسابی ایجاد کنند.
به طور معمول علائم دیگر اختلال بینایی مانند کاهش دید برای بیمار از اهمیت بیشتری برخوردار است و مقدم بر بد رنگ بینی شمرده می‌شود؛ بنابراین هر اختلالی که بتواند باعث افت حدت بینایی باشد، امکان مشاهده اختلال در دید رنگ نیز وجود دارد.
روش تشخیص و درمان
مشهورترین طریقه شناسایی اختلال در دید رنگ از طریق صفحاتی با تجمع نقاط رنگی است که الگوها و اعداد میان آن وجود دارند و چشم نرمال می‌تواند آن را تشخیص دهد. صفحات تحت عنوان «ایشی هارا» اختراع یک دانشمند ژاپنی است که امروزه انواع مختلفی از آن وجود دارد و می توان با استفاده از آنها این اختلال را تشخیص داد؛ البته تست های بسیار حساس تری توسط چشم پزشک به کار می رود تا میزان دقیق اختلال در دید تشخیص داده شود.
بدرنگ بینی درمان قطعی ندارد. تشخیص زودرس بیماری می تواند مانع بروز مشکلات آموزشی به ویژه در دانش آموزان شود. این اختلال را می توان با استفاده از عدسی های مخصوصی که به صورت لنز تماسی یا عینک موجود است جبران کرد.
منابع : بیمارستان نور – دکتر فرزاد محمدی، فوق تخصص قرنیه و سگمان قدامی
