خود کنترلی یکی از مهارت های تفکر می باشد که کمک می کند بچه ها یاد بگیرند احساسات و رفتارهایشان را در جهت یک تصمیم گیری خوب کنترل کنند، بعلاوه به کاهش اعمال تکانشی و مقابله ی موثر با نا امیدی نیز کمک می کند.به عنوان مثال ،یک کودک ممکن است هنگام مواجهه با مسائل سخت در آزمون کنترل خودش را از دست بدهد، به جای اینکه بدون فکر کردن چیزی در جواب بنویسد، به موقع اضطراب خود را کنترل می کندو وقتی آرام شد شروع به فکر کردن در مورد راه حل مسئله می کند.
خود کنترلی چگونه عمل می کند؟
خودکنترلی یک جزء حیاتی برای برخورداری از رفاه اجتماعی کودک به حساب می آید. که فرصت تصمیم گیریهای درست و کنترل احساسات ، سرخوردگی ها و واکنش های خود را فراهم می کند.این مهارت فکری از اتخاذ تصمیمات و اقدامات نامناسب در رویارویی با موقعیت ها جلوگیری می کند.
کودکان و نوجوانانی که از مهارت خود کنترلی خوبی بر خوردارند:
- به نکات مثبت و منفی خود آگاهی دارند.
- بدون اینکه در مقابل انتقادات حالت دفاعی و عصبانی به خود بگیرند، آنها را می پذیرند.
- حس نا کامی و نا امیدی در خود را کنترل می کنند بدون احساس خشم و توقف کار، می توانند به فعالیت خود ادامه می دهند.
- درک می کنند که برای شروع یک بازی باید نوبت بگیرند.
- احتیاط لازم برای عبور از خیابان یا استفاده از چاقو را به کار می برند( محتاطانه عمل می کنند).
- قبل از پیوستن به یک گروه اجتماعی زمان کافی را صرف مطالعه و شناخت آ ن گروه می کنند.
کودکان و نوجوانان که مهارت خودکنترلی آنها رشد نیافته است:
- در مواقعی که نیاز به مشارکت،فکر کردن و منتظرنوبت شدن دارد از خود احساس نا امیدی و خشم بروز می دهند.
- در مقابل قوانین خانواده و یا مراسمی مثل جشن تولد رفتار نا مناسبی از خود نشان می دهند.
- در مقابل وظایف سخت و پیچیده احساس شکست و ناامیدی می کنند.
- به سوالات معلم بدون اینکه دستشان را بالا برده و اجازه بخواهند جواب می دهند.
- در بازیها و ورزش بیشتر حالت تهاجمی دارند،به نحوی که همسالانش تمایلی به هم گروه شدن با او ندارند.
- تکالیف مدرسه را درهم و برهم انجام می دهند.
بهبود مهارتهای خود کنترلی
برخی از راهکارهای کلی برای بهبود خودکنترلی در بچه ها:
- یک الگوی مناسب برای کودک خود در مقابله با موقعیت های ناراحت کننده و شرایط سخت و احساس نا امیدی و شکست، باشید. کودکان با مشاهده رفتار و عکس العمل های شما در موقعیت های مختلف،ابراز احساس و رفتار مناسب را یاد می گیرند.
- افزایش تحمل سرخوردگی در کودک با درگیری تدریجی در بازیهای چالش بر انگیز و سخت.
- کودک خود را در مواقعی که رفتار تکانشی ندارد و پاسخ های نامناسبی نشان نمی دهد یا واکنش های نامناسب خود را کنترل می کند، با ستایش کلامی تشویق کنید. یک یا دو رفتار تکانشی و نامناسب او را انتخاب کنید و مدنظر قرار دهید و هرجا که آنها را انجام نداد او را تشویق کنید.
- موقعیتی فراهم کنید تا کودک شما با همسالان خود در بازی که قوانین خاصی دارد بازی کند.مثل شطرنج.
خود کنترلی و مهارتهای تحصیلی
خودکنترلی، یک مهارت مهم برای جلوگیری از احساس نا امیدی و خشم در مقابل مشق شب و تکالیف سخت می باشد.
خواندن
- خود کنترلی کمک می کند تا آرام باشند و با دقت مطلب را بخوانند و همه ی مظمون آن را درک کنند.
- خود کنترلی کمک می کند تا کودکان در یادگیری به تلاش خود ادامه دهند و نا امیدی خود را تحت کنترل بگیرند.
ریاضی
- خود کنترلی به کودک برای جلوگیری از اشتباهات غیر ضروری ونتیجه گیریهای اشتباه حاصل از عجله در حل مسائل ریاضی، کمک می کند.
- خود کنترلی کمک می کند تا کودک در یادگیری مفاهیم سخت و پیچیده ی ریاضی نا امید و سرخورده نشود.
نوشتن
- خود کنترلی برای زمانی که کودک نوشتن یک متن دشوار را شروع می کند یا تکالیف نوشتاری خود را می خواهد انجام دهد برای غلبه بر احساس خشم و نا امیدی کمک کننده خواهد بود.
خود کنترلی و عملکردهای اجرایی
خود کنترلی به عنوان یک عملکرد اجرایی اغلب به چگونگی مدیریت احساسات و رفتار در افراد اشاره دارد.مهار پاسخ « به ظرفیت تفکر قبل از عمل وتوانایی مقاومت در برابر موقعیت هایی که نیاز است نه بگویید و انجام کاری را رد کنید» گفته می شود.خود کنترلی در روابط اجتماعی و نمایش رفتار مناسب در موقعیت ها و شرایط مختلف و دشوار که ممکن است باب میل کودک نباشد،بسیار حیاتی و مهم می باشد.
منبع:www.learningforkids.com
