امید واژه ای است که کمی مبهم به نظر می رسد و ممکن است در روزهای سخت تان جای کمی در زندگی تان داشته و یا حتی نقشی نداشته باشد. امید را می توان به دیدن فرصت های موجود در زندگی تعبیر کرد. همچنین پیش شرط رسیدن به هر چیزی است که می خواهید در زندگی خود داشته باشید. در ادامه با ما همراه باشید تا به بیان تعریف امید از دیدگاه روانشناسی، بررسی نقش و اهمیت امید در زندگی و همچنین ارائه راهکارهایی جهت افزایش آن در زندگی بپردازیم.
امید چیست؟
هر جست و جویی در مورد امید، در بحث روانشناسی مثبت گرا، به فردی به نام اسنایدر (Snyder) ختم می گردد. امید به ویژگی ها و توانایی های فرد در ساختن آینده مطلوب اشاره می کند. اسناییدر در تعاریف خود، دو مولفه را برای امید مطرح می سازد:
قدرت یافتن مسیر: فرد امیدوار، در صورت برخورد با مانعی در مسیر خود، راه دیگری برای رسیدن به هدفش پیدا می کند.
قدرت اراده: کسی که امیدوار است، در واقع اراده کرده تا در مسیر اهداف خود قدم برداشته و با موانع اجتناب ناپذیر آن مواجه شود.
این دو مولفه یعنی قدرت یافتن مسیر و قدرت اراده، با یکدیگر در ارتباط بوده و در کنار هم مفهوم امید و امیدواری را می سازند.
اهمیت امید در زندگی
دشواری های زندگی به حدی زیاد است که تنها داشتن هدف کافی نیست. شما در مواجهه با مشکلات ممکن است هدف خود را کاملا دست نیافتنی دیده و تسلیم شرایط موجود شوید. علاوه بر هدف، شما باید امید داشته باشید که این اهداف امکان پذیر اند و این امید به شما نیروی لازم جهت مقابله با مشکلات و برآمدن از پس موانع فراوان را می دهد. افراد امیدوار، چون به امکان پذیر بودن اهدافشان باور دارند، برای دستیابی به آن ها تلاش بیشتری انجام می دهند. تلاش بیشتر سبب ایجاد فرصت ها و موفقیت های بیشتری می شود؛ موفقیت های بیشتر امید، انگیزه و تلاش را در فرد ایجاد می کند. این چرخه سبب می شود تا فرد امیدوار روز به روز موفق تر شود.
از طرف دیگر، افراد ناامید، از آنجایی که امیدی به موفقیت ندارند، پس اهدافی را مشخص نمی کنند یا حتی اگر هدفی در ذهن خود داشته باشند، ناامیدی سبب می شود تا تلاش برای آن هدف را بیهوده بپندارند. عدم وجود امید سبب عدم تلاش و عدم تلاش سبب ناکامی در زندگی فرد می شود. ناکامی های زندگی سبب می شود تا فرد نتواند امیدی را در دل خود احساس کند. این چرخه تا زمانی که شکسته نشود، ادامه پیدا می کند.
همان گونه که پیش تر اشاره شد، امید و ناامیدی هر کدام می توانند باعث ایجاد چرخه موفقیت و یا چرخه ناکامی شوند. پس دقت کنید که زندگی خود را وارد کدام چرخه می کنید. همچنین اگر تا کنون در چرخه ناامیدی و ناکامی گرفتار بوده اید، بدانید که هیچ گاه برای تغییر افکار، احساسات و زندگی تان دیر نیست.
در ادامه، راهکارهایی برای افزایش امید در زندگی به شما پیشنهاد می دهیم:
۱-زندگی مورد علاقه خود را در ذهن تان تجسم کنید. با دقت به طراحی زندگجی مورد علاقه خود در هر یک از جنبه های مختلف زندگی بپردازید و از هیچ جنبه و بعدی از زندگی غافل نشوید.
۲-تصویر زندگی ایده آل خود را با شرایط فعلی زندگی تان مقایسه نموده و تغییرات مورد نیاز برای رسیدن به زندگی مورد علاقه تان را یادداشت کنید.
۳-تصویر زندگی ایده آل خود را بررسی کنید و سعی کنید آن را واقع بینانه کنید.
۴-با توجه به زندگی ای که می خواهید داشته باشید، اهدافی را مشخص کنید. فراموش نکنید که این اهداف را حتما مکتوب نموده و طی بازه های زمانی معینی (مثلا هر روز، هر دو روز یک بار یا هر هفته) اهداف مکتوب خود را خوانده و مرور نمایید.
۵-به توانایی هایتان ایمان داشته باشید؛ همچنین تلاش کنید تا هر روز کمی بهتر و تواناتر از روز قبل باشید.
۶-به دنبال روابط حمایتی باشید. هنگامی که با افراد مثبت، شاد، هدفمند و حمایتگر در ارتباط باشید، امید به زندگی و آینده در شما افزایش پیدا می کند. همچنین مهم است که روابطی داشته باشید که در آن، هر دو طرف از یکدیگر حمایت کرده و به هم امید می دهند.
۷-زمان و تلاش خود را وقف رسیدن به آرمانی کنید. آرمان شما هر چه که باشد، امید به آینده و تلاش را در شما زنده می سازد و احساس مفید و موثر بودن به شما می دهد.
۸-افکار، احساسات و برنامه های خود را در دفتر خاطرات تان یادداشت نمایدد. این کار باعث می شود ذهن خود را منظم کرده و بتوانید واضح تر و شفاف تر فکر کنید. همچنین شما را از احساسات و افکار منفی خالی نموده و این افکار آزار دهنده، جای خود را به امید و خوش بینی می دهند.
۹-از خودتان مراقبت کنید. این مراقبت شامل مراقبت از جسم (تغذیه مناسب، خواب به اندازه، رسیدگی به پوست و مو، بررسی مرتب و منظم وضعیت سلامتی و موارد دیگر) و همچنین مراقبت از روح و روان می شود.
۱۰-در فعالیت های هیجان انگیز و لذت بخش شرکت داشته باشید. از اوقات فراغت خود به طور خلاقانه استفاده کنید، در فعالیت های گوناگون نظیر ورزش، کوهنوردی، دید و بازدید، سفر و … شرکت داشته باشید. سفر رفتن یکی از بهترین روش ها برای ایجاد لذت، هیجان، کسب تجربیات جدید و افزایش امید به زندگی است. کشور ما دارای شهرهای دیدنی (نظیر جلفا تبریز) و روستاهای زیبا و جاذبه های گردشگری فراوانی است که بازدید از آن ها می تواند تجربه خوبی را برای شما رقم بزند و امید به زندگی را در وجودتان افزایش دهد
