اگزما یک مشکل پوستی متداول است. اگر شما هم مبتلا به اگزما هستید یا فکر میکنید ممکن است این مشکل پوستی را داشته باشید، در زیر آموزش میدهیم چطور اگزما را درمان کنیم؟
چند نکته درمورد پوست
پوست شما که از اندامهای داخلی بدنتان، عضلات و استخوانهایتان محافظت میکند و دمای داخلی بدنتان را تنظیم میکند ممکن است دچار مشکلات مختلفی شود. جوش و آکنه زمانی اتفاق میافتد که منافذ پوست بسته میشوند. اما جوش تنها مشکل پوستی نیست که ممکن است با آن مواجه شوید. آیا تابحال یک صابون جدید را امتحان کردهاید که باعث ایجاد جوشهای خارشدار شده باشد؟ این واکنش ممکن است اگزما باشد.
اگزما چیست؟
اگزما به گروهی از مشکلات پوستی اطلاق میشود که موجب ایجاد قرمزی، سوزش، خارش و گاهاً برآمدگیهای کوچک و پرآب میشود.
اگزما شکلهای مختلفی دارد اما اگزمای آتوپیک یکی از متداولترین و جدیترین انواع آن است. دکترها دلیل اصلی اگزمای آتوپیک را نمیدانند اما تصور می کنند که نحوه واکنش سیستم ایمنی بدن افراد مختلف به چیزهای مختلف، متفاوت است. آلرژیهای پوستی هم ممکن است در برخی از انواع اگزما نقش داشته باشند.
اگر شما هم دچار اگزما هستید، مطمئناً تنها کسی نیستید که میدانید این مشکل را دارد. اگزما مثل سرماخوردگی مسری نیست اما اکثر افراد مبتلا به آن کسی را در خانواده خود با مشکل مشابه دارند. محققان تصور میکنند که این مشکل ارثی است. به طورکلی، اگزما مشکلی کاملاً متداول است—تقریباً یک نفر از هر ۱۰ نفر در جهان زمانی در طول عمر خود دچار این بیماری میشوند.
افراد مبتلا به اگزما ممکن است دچار آسم یا برخی آلرژیها مثل تب یونجه (زکام بهاره) هم باشند. برای برخی از این افراد، آلرژیهای غذایی (مثل حساسیت به شیر گاو، سویا، تخممرغ، ماهی یا گندم) میتواند موجب ایجاد یا وخیمتر شدن اگزما شود. آلرژی به شوره حیوانات، پارچههای زبر و گردوخاک هم میتواند موجب تحریک اگزما در برخی افراد شود.
علائم و نشانه ها
دوری از همه محرکهایی که موجب ایجاد یا وخیمتر شدن اگزما میشوند کار سختی است. در بسیاری افراد، زخمهای خارشدار اگزما معمولاً در محل خم شدن آرنج، پشت زانوها، قوزک پا و مچ دست، و همچنین روی صورت، گردن و بالای سینه پدیدار میشوند-هرچند ممکن است روی همه قسمتهای بدن ایجاد شود.
اگزما ابتدا باعث داغ و خارشدار شدن پوست میشود. بعد اگر فرد آن ناحیه را بخاراند، ممکن است پوست قرمز، متورم یا تاولدار شود. بعضی از افرادیکه به اگزما مبتلا هستند آنقدر پوستشان را میخارانند که سطح آن تقریباً چرممانند میشود. پوست بعضی دیگر از افراد مبتلا به اگزما، خشک و ناهموار میشود. بااینکه افراد زیادی به اگزما مبتلا هستند، اما علائم آن در افراد مختلف متفاوت است.
دکترها چه میکنند؟
اگر تصور میکنید دچار اگزما هستید، بهترین اقدامی که میتوانید انجام دهید این است که پیش دکتر متخصص پوست بروید. تشخیص اگزمای آتوپیک بسیار دشوار است زیرا ممکن است با مشکلات دیگر پوستی اشتباه گرفته شود. بعنوان مثال، اگزما را میتوان با یک مشکل پوستی به نام درماتیت تماسی که زمانی اتفاق میافتد که پوست درمعرض یک ماده آزاردهنده مثل عطر در یک ماده شستشوی خاص قرار میگیرد، اشتباه گرفته شود.
دکتر پوست علاوه بر معاینه جسمی، سابقه خانوادگی شما را با سوال کردن درمورد نگرانیها و علائمی که مشاهده کردهاید، وضعیت سلامتی شما در گذشته، وضعیت سلامتی خانوادهتان، داروهایی که استفاده میکنید، آلرژیهایی که دارید و سایر مسائل و مشکلات بررسی میکند. دکتر همچنین میتواند به تعیین چیزهایی در محیط اطرافتان که میتواند با مشکل پوستیتان مرتبط باشد، کمک کند. بعنوان مثال، اگر قبل از پدیدار شدن علائم، شروع به استفاده از یک شامپو بدن یا کرم جدید کرده باشید، باید این مسئله را با دکتر درمیان بگذارید زیرا ممکن است مادهای در آن شامپو یا کرم وجود داشته که موجب مشکل پوستیتان شده است.
استرسهای احساسی نیز میتوانند موجب بروز اگزما شوند به همین دلیل دکترتان ممکن است سوال کند که به تازگی در خانه، مدرسه یا محلکار استرس داشتهاید یا خیر. اگر دکتر تشخیص داد که دچار اگزما شدهاید، ممکن است کارهای زیر را برایتان انجام دهد:
• ممکن است داروهایی برای تسکین قرمزی و سوزش برایتان تجویز کند مثل کرم و پمادهایی که حاوی کورتیکوستیروئیدها است یا قرصهای آنتیهیستامین.
• اگر اگزمای شما خیلی شدید باشد ممکن است مصرف داروهای خوراکی دیگری را برایتان تجویز کند.
بعضی از کسانی که اگزمای شدید دارند، درمان با اشعه فرابنفش میتواند به برطرف کردن مشکلشان کمک کند. داروهای جدیدتری که طریقه واکنش دادن سیستم ایمنی بدن را تغییر میدهد نیز میتواند مفید باشد.
اگر اگزما به درمانهای معمول جواب نداد، دکترتان ممکن است برای بررسی اینکه مشکل دیگری این وضعیت را تحریک نمیکند، تست آلرژی از شما بگیرد، مخصوصاً اگر دچار آسم یا آلرژیهای فصلی باشید.
اگر قرار باشد از شما تست آلرژیهای غذایی انجام شود، یکسری موادغذایی خاص (مثل تخممرغ، شیر، سویا یا آجیل) به شما داده میشود و دکتر بررسی میکند که بعد از مصرف آنها اگزما در شما تشدید میشود یا خیر. آزمایش آلرژیهای غذایی را میتوان با مالیدن عصاره موادغذایی روی پوست و مشاهده واکنش آن انجام داد. اما گاهیاوقات تست آلرژی میتواند گمراهکننده باشد زیرا ممکن است یک نفر به یک مادهغذایی آلرژی داشته باشید که دلیل اگزمای او نیست.
اگر برای آلرژی به مواد رنگی و رایحهها روی شما آزمایش شود، تکهای از آن مواد را روی پوست شما قرار میدهند و واکنش پوستتان به آن مشاهده میشود.
آیا میتوان از اگزما پیشگیری کرد؟
اگزما قابل علاج نیست اما میتوانید اقدامات مختلفی برای پیشگیری از آن انجام دهید. برای اگزمای صورت، باید صورتتان را به آرامی با یک پاککننده مرطوب یا صابون بشویید، از کرمهای مرطوبکننده و فقط از لوازم آرایش ضدحساسیت و کرم ضدآفتاب استفاده کنید.
درکنار اینها، نکات زیر نیز میتواند برایتان مفید باشد:
• از موادی که ممکن است به پوستتان فشار بیاورد استفاده نکنید. علاوه بر محرکهایی که میدانید، از چیزهای دیگری هم باید اجتناب کنید مثل مواد شوینده، صابونهای خشککننده پوست و لوسیونهای عطردار.
• سعی کنید از آب داغ دوری کنید. قرار گرفتن زیاد در معرض آب داغ یا استفاده زیاد از صابونها و موادشوینده میتواند موجب خشک شدن پوستتان شود. پس سعی کنید با آب ولرم حمام کرده و اگر قرار است دستهایتان مدتی طولانی در آب باشد، حتماً از دستکش استفاده کنید. موقع خشک کردن پوستتان نیز حوله را به نرمی روی پوستتان بکشید زیرا سفت کشیدن حوله روی پوست موجب تشدید اگزما میشود. همچنین، این آب نیست که موجب واکنش دادن پوستتان میشود، بخار آب است که توسط پوستتان جذب نمیشود.
• از لباسهای نخی استفاده کنید. لباسهایی که از پارچههای زبری مثل پشم ساخته میشوند میتوانند پوستتان را اذیت کنند. لباسهای نخی برای شما بهتر است.
• از مرطوبکننده استفاده کنید. مرطوبکنندههای بدون عطر مثل وازلین از خشک شدن و ترک خوردن پوستتان جلوگیری میکند.
• محل خارش را نخارانید. بااینکه مقاومت دربرابر آن بسیار دشوار است اما خاراندن میتواند موجب تشدید اگزما شود و التیام یافتن پوست را سختتر کند زیرا ممکن است با این کار روی پوست شکاف ایجاد کنید که باکتری از آن وارد شده و موجب عفونت شوند.
• خود را خنک نگه دارید. تغییرات دمایی ناگهانی، عرق کردن و گرم شدن بیش از اندازه میتواند موجب تشدید اگزما شود.
• دستورات پزشکتان را اجرا کنید. دستورات متخصص را مو به مو انجام داده و داروهایتان را سروقت استفاده کنید.
• بیخیال باشید. استرس میتواند موجب وخیمتر شدن اگزما شود. پس سعی کنید خونسردیتان را حفظ کنید.
کنار آمدن با اگزما
اگر دچار اگزما هستید یک خبر خوب برایتان داریم: اگزما معمولاً تا ۲۵ سالگی برطرف میشود. تا آن زمان میتواند با چیزهایی که موجب تحریک و تشدید اگزما میشوند آشنا شده و خودتان را از آنها دور نگه دارید. بعنوان مثال، اگر دچار اگزما هستید و نمیتواند از برخی لوازم آرایشی استفاده کنید، باید برندهایی را پیدا کنید که حاوی عطر و رنگ نباشند. متخصص پوستتان میتواند برندهایی را به شما معرفی کند که پوستتان را اذیت نکند.
نباید به خاطر اگزما اعتمادبهنفستان را از دست بدهید و زندگی اجتماعیتان هم نباید به خاطر آن از بین برود. شرکت در فعالیت های فوقبرنامه راهی عالی برای فراموش کردن خارش اگزما است. اگر یکسری فعالیتهای خاص اگزمایتان را تشدید میکند، مثل فوتبال بازی کردن، فعالیتهایی را به دوستانتان پیشنهاد دهید که پوستتان را اذیت نکند.
حتی اگر عرق کردن موجب تشدید اگزمایتان میشود، باز هم نباید از ورزش کردن دوری کنید. ورزش راه خوی برای خارج کردم استرسهایتان است—فقط با پیادهروی، دوچرخهسواری یا هر ورزش دیگری که پوستتان را زیاد گرم و خشک نکند هم میتوانید ورزش کنید.