وقتی بی طاقت و کم حوصله می شوید، چکار کنید!

تحمل داشتن، ظرفیت پذیرش و تحمل در مواجهه با مشکلات، بدون داشتن احساس عصبانیت و خشم است. وقتی با موقعیت‌‌‏ها و مشکلاتی روبرو می‌‌‏شویم که ما را بی‌‌‏حوصله و ناراحت و خشمگین می‌‌‏کند، این احساس ما فقط اوضاع را خراب‌‌‏تر می‌‌‏کند. از این رو، می‌‌‏بایست یاد بگیریم پاسخی به جز خشم و عصبانیت به اینگونه موقعیت‌‌‏ها بدهیم.

تصور کنید در صفی طولانی برای انجام کاری ایستاده‌‌‏اید، یا در ترافیک شدیدی گیر افتاده‌‌‏اید… چه احساسی پیدا می‌‌‏کنید؟ اغلب بی‌‌‏حوصله و رنجور می‌‌‏شویم و نمی‌‌‏توانیم آن موقعیت را تحمل کنیم. گاهی نیز با ناراحتی تحمل می‌‌‏کنیم ولی موقعیت را نمی‌‌‏پذیریم. وقتی بتوانیم آن موقعیت را به عنوان جنبه اجتناب‌‌‏ناپذیر بخشی از زندگی بپذیریم، یک قدم بیشتر رشد کرده‌‌‏ایم و پاسخ بهتری به آن شرایط داده‌‌‏ایم.

این گونه شرایط اغلب موجب خشم ما می‌‌‏شوند چون مطابق انتظارات قبلی ما نیستند. ما به اشتباه فکر می‌‌‏کنیم صبور بودن ما در این شرایط دشوار درست نیست، درصورتی که صبور بودن ما در این شرایط نوعی رفتار توام با مهربانی نسبت به خودمان است چرا که خشم و عصبانیت، فکر و جسم را بیمار می‌‌‏کند و ما باید یاد بگیریم با خودمان مهربان باشیم.

اکثر اوقات اتفاقی که در بیرون رخ می‌‌‏دهد و ما را بی‌‌‏صبر و تحمل می کند موجب می‌‌‏شود ما فکر کنیم این اتفاق بیرونی است که موجب کم‌‌‏حوصلگی ما شده است، در صورتی که احساس کم‌‌‏حوصلگی مساله‌‌‏ای درونی است و پاسخ درونی ما به اتفاقی بیرونی است. درواقع، دلیل اصلی در ذهن ماست که موجب پاسخی به اتفاقی بیرونی می‌‌‏شود.

یک تمرین ساده برای افزایش تحمل:

تصور کنید در ترافیکی گیر کردید یا در یک صف طولانی منتظر پرداخت صورت حساب در فروشگاهی هستید ولی فروشنده در حال چت‌‌‏کردن با مشتری است…. توجه کنید به اینکه چگونه دارید به این قضیه فکر می‌‌‏کنید و بدنتان دارد پاسخ می‌‌‏دهد.

بعد از آن از خودتان بپرسید آیا می‌‌‏توانم در این مورد کاری انجام بدهم بدون اینکه شرایط را برای خودم یا بقیه بدتر بکنم؟ اگر پاسخ خیر باشد (که در برخی اوقات همینطور خواهد بود) بررسی کنید چه کاری بهتری می‌‌‏توانید در این موقعیت خاص انجام دهید که خوشایند شما باشد و امکان انجامش را نیز در حین انتظار کشیدن دارید.

این یک تمرین ذهن‌‌‏آگاهی ساده است. شما کاملا آگاهانه تصمیم گرفتید در مقابل موقعیتی دشوار، ذهن و فکرتان را تغییر دهید. شما می‌‌‏توانید به اطراف نگاهی بیاندازید و ببینید چه تجربه خوشایندی می‌‌‏توانید در این مدت داشته باشید. اینکار به شما این امکان را می‌‌‏دهد که به‌‌‏جای خشم، تجربه خوشایندی داشته باشید.

به طور مثال، اگر در ترافیکی گیر کرده‌‌‏اید، می‌‌‏توانید با کسی گفتگویی را شروع کنید، به رادیو گوش دهید، به مناظر اطراف نگاهی بیاندازید،… به این صورت بین خشمگین شدن و یا لذت بردن از اوقات زندگی، دومین مورد را انتخاب کرده‌‌‏اید که به شما احساس بهتری می‌‌‏دهد. متوجه باشیم همیشه انتظارات ما بر اساس واقعیات بیرونی نیستند و موجب حضور احساسات و افکار ناخوشایند در ما می‌‌‏شوند.

با این راهکار مطرح شده، ما به ذهن خودمان پاسخی مهربانانه می‌‌‏دهیم. این تمرین موجب می‌‌‏شود وقتی در آینده با مسائل سخت‌‌‏تری روبرو شدید، ذهن شما بتواند آرامش خود را کماکان حفظ کند و شما بتوانید همچنان موقعیت را در کنترل خود نگه دارید.

* دکتر معصومه خسروی دارای دکترای تخصصی در روانشناسی تربیتی، استادیار دانشگاه، با ۱۵ سال سابقه تدریس، تحقیق، تالیف و مشاوره در زمینه های تربیتی و آموزشی