ما چگونه دیگران را قضاوت می‌کنیم؟

همه ما وقتی برای اولین بار با کسی رو به رو می‌شویم، از وی ارزیابی در ذهن خود انجام می‌دهیم. اما این ارزش‌گذاری بر چه اساسی انجام می‌شود؟

به گزارش بیزینس اینسایدر، دکتر ایمی کادی، استاد دانشگاه هاروارد به همراه دو تن از همکارانش، بیش از پانزده سال است که به مطالعه تاثیر اولین برخورد در افراد می‌پردازند، ‌در کتاب جدیدش می‌گوید که ما وقتی برای اولین بار با کسی رو به رو می‌شویم از خودمان دو سوال می‌پرسیم. آیا من می‌توانم به این آدم اعتماد کنم و آیا من می‌توانم به این آدم احترام بگذارم؟

دکتر ایمی کادی، استاد دانشگاه هاروارد به همراه دو تن از همکارانش، بیش از پانزده سال است که به مطالعه تاثیر اولین برخورد در افراد می‌پردازند، ‌ می‌گویند که ما وقتی برای اولین بار با کسی رو به رو می‌شویم از خودمان دو سوال می‌پرسیم. آیا من می‌توانم به این آدم اعتماد کنم و آیا من می‌توانم به این آدم احترام بگذارم؟

روان‌شناسان از این سوال‌ها به عنوان ابعاد «گرمی و شایستگی» نام می‌برند. همه ما می‌خواهیم که در بر خورد اول در بقیه صمیمانه و قابل احترام به نظر برسیم. از یافته‌های دکتر کادی و همکارانش چنین بر می‌آید که در چهارچوب دیدارهای حرفه‌ای، افراد عنصر شایستگی را مهم‌تر از صمیمی‌بودن می‌داند. چرا که می‌خواهند زیرک و با استعداد به نظر برسند.

اما صمیمیت و قابل اعتماد بودن مهم‌ترین عامل قضاوت در خصوص افراد است. دکتر کادی می‌گوید که اگر از لحاظ فرضیه تکامل به قضیه نگاه کنیم، می‌بینیم که برای ادامه بقا ما ترجیح می‌دهیم با کسانی نزدیک باشیم که بتوانیم به آن‌ها اعتماد کنیم. به عنوان مثال در عصر پارینه سنگی، برای انسان‌های اولیه مهم‌تر از داشتن همراه باهوشی که بتواند آتش روشن کند، این بود که همراهش را به خاطر وسایل یا آذوقه‌ای که به همراه دارد از بین نبرد.

با آنکه عنصر شایستگی هم بسیار در ارزش‌گذاری افراد نقش دارد، اما نتایج این تحقیقات نشان می‌دهد که شایستگی تنها وقتی اهمیت می‌یابد که عنصر اعتماد نسبت به مخاطب در ابتدا پایه گذاری شده باشد.

برای همین است که شاید تکیه بر نشان دادن توانایی‌ها، به جای صمیمیت و قابل اعتماد بودن، ‌ در برخورد اول ممکن است به رابطه دوستانه‌ای نیانجامد. این به طور خاص برای دانشجویان یا افرادی که تازه وارد بازار کار شده‌اند- و می‌خواهند خودشان را مسلط به کار یا حرفه‌شان نشان دهند- مهم باشد. چرا که آن‌ها فراموش می‌کنند باید در مراسم اجتماعی و دوستانه هم شرکت کنند.

گاهی درخواست کمک از بقیه می‌تواند اعتماد آن‌ها را جلب کند، کاری که جوانان، به خاطر آنکه نمی‌خواهند شایستگیشان زیر سوال رود، از آن اجتناب می‌کنند. دکتر کادی می‌گوید «اگر کسی که شما سعی می‌کنید تاثیری بر او بگذارید نتواند به شما اعتماد کند، شما نمی‌توانید در این رابطه پیشرفت خاصی بکنید. حتی ممکن است آن افراد به شما مشکوک شوند که قصد سرکار گذاشتن آن‌ها را دارید.»

یک فرد صمیمی و قابل اعتماد، می‌تواند تحسین بقیه را هم در خصوص توانایی‌هایش برانگیزد، اما این اتفاق تنها وقتی می‌افتد که آن‌ها به شما اعتماد کنند و در این صورت توانایی شما به صورت یک هدیه ویژه به نظر می‌رسد نه یک تهدید برای بقای آن‌ها.

به گزارش گاردین، در این کتاب تازه، به برخی داده‌های علمی که به شما کمک می‌کند دروغ‌های افراد را هم تشخیص دهید اشاره شده است. «وقتی کسی دروغ بگوید، به احتمال زیاد اختلافی بین آنچه می‌گویند و آنچه انجام می‌دهند وجود دارد.» دروغ‌گویی کار راحتی نیست، چرا که مغز وقتی یک دروغ می‌گوید باید یک بخش از حقیقت را بپوشاند یا یک داستان را پنهان کند تا چیزی جای آن قرار دهد. مغز ما برای این کار درست نشده است، ‌ بنابراین با کمی دقت می‌توان دروغ‌ را مشخص کرد.

به نوشته یاهو نیوز، کتاب جدید دکتر کادی در این مورد است که چطور اعتماد به نفس بیشتری داشته باشیم.

*دنا امیری