متخصصان تغذیه به شما میگویند روزانه رنگینکمانی از میوه و سبزیجات بخورید. این توصیه به این دلیل نیست که بشقاب غذای شما زیباتر بهنظر برسد؛ هر رنگ نشاندهنده وجود مواد مغذی مختلفی در گیاهان است که بدن ما به آنها نیاز دارد.
بهگزارش نشریه پزشکی مدیکالاکسپرس؛ مواد مغذی موجود در غذاهای گیاهی بهطور گسترده بهعنوان فیتونوترینت شناخته میشوند. حداقل ۵ هزار ماده مغذی گیاهی تحت عنوان فیتونوترینتها یا فیتوکمیکالها (مواد شیمیایی گیاهی) شناخته شده و احتمالاً تعداد بیشتری از آنها وجود دارد.
رنگ قرمز
رنگ قرمز میوهها و سبزیجات بهدلیل نوعی ماده مغذی گیاهی بهنام ”کاروتنوئیدها” (از جمله لیکوپن، فلاونها و کوئرستین) است. کاروتنوئیدها بهعنوان آنتیاکسیدان شناخته میشوند. رادیکالهای آزاد بهطور طبیعی در بدن ما بهعنوان یک محصول جانبی از تمام فرآیندهای معمول بدن مانند تنفس و حرکت تشکیل میشوند، اما در اثر قرار گرفتن در معرض نور UV، سیگار کشیدن، آلایندههای هوا و مواد شیمیایی صنعتی نیز بهوجود میآیند.
رادیکالهای آزاد مولکولهای ناپایداری هستند که میتوانند به پروتئینها، غشای سلولی و DNA بدن ما آسیب بزنند. این فرآیند مضر، بهعنوان اکسیداسیون یا استرس اکسیداتیو شناخته شده و به پیری، التهاب و بیماریهایی از جمله سرطان و بیماری قلبی کمک میکند. نکته مهم این است که آنتیاکسیدانها رادیکالهای آزاد تشکیلشده در بدن ما را از بین میبرند.
نارنجی
میوهها و سبزیجات نارنجیرنگ نیز حاوی کاروتنوئیدها هستند، اما کمی متفاوت از سبزیجات قرمز (از جمله آلفا و بتاکاروتن، کورکومینوئیدها و غیره). اینها در هویج، کدو تنبل، زردآلو، نارنگی، پرتقال و زردچوبه یافت میشوند.
آلفا و بتاکاروتن در بدن ما به ویتامین A تبدیل میشوند که برای سلامت چشم و بینایی خوب مهم است. ویتامین A همچنین یک آنتیاکسیدان است که میتواند قسمتهایی از بدن شما را که از لیپیدها (یا چربیها) ساخته شدهاند، مانند غشای سلولی هدف قرار دهد. ویتامین A رادیکالهای آزاد را که در اطراف غشای سلولی و سایر نواحی ساختهشده از لیپیدها تجمع میکنند، هدف قرار داده و خطر ابتلا به سرطانها و بیماریهای قلبی را کاهش میدهد.
رنگ زرد
میوهها و سبزیجات زرد نیز حاوی کاروتنوئیدها و مواد مغذی گیاهی دیگری از جمله لوتئین، زآگزانتین، مزو زآگزانتین، ویولاگزانتین و غیره هستند. لوتئین و زآگزانتین بهویژه برای سلامت چشم مهم هستند و میتوانند خطر دژنراسیون ماکولا مرتبط با افزایش سن را کاهش دهند. این عارضه منجر به تاری دید مرکزی شما میشود.
سبز
میوهها و سبزیجات سبز حاوی بسیاری از مواد مغذی گیاهی از جمله کلروفیل، کاتچین، اپیگالوکاتچین گالات، فیتواسترولها، نیتراتها و همچنین یک ماده مغذی مهم بهنام فولات (یا ویتامین B9) هستند. اینها در آووکادو، کلم بروکسل، سیب، گلابی، چای سبز و سبزیجات برگدار یافت میشوند. این مواد مغذی گیاهی فواید مهمی در حفظ سلامت رگهای خونی شما دارند و منجر به کاهش فشار خون میشوند.
آبی و بنفش
محصولات آبی و بنفش حاوی انواع دیگری از مواد مغذی گیاهی از جمله آنتوسیانین، رسوراترول، تانن و غیره هستند. آنها در شاهتوت، زغالاخته، انجیر، آلو و انگور بنفش یافت میشوند. آنتوسیانینها همچنین دارای خواص آنتیاکسیدانی هستند و بنابراین در کاهش خطر ابتلا به سرطان، بیماری قلبی و سکته مغزی نقش دارند. شواهد جدیدتر نشان داده است که آنها همچنین ممکن است باعث بهبود حافظه شوند.