این میوه به دلیل داشتن ترکیبی به نام «پکتین» که از کربوهیدراتهای پیچیده است، خواص دارویی دارد و به درمان اسهال کمک میکند. این میوه دارای خاصیت تقویتکنندهی معده و التیام ورم روده و مقوی قلب، ضدنفخ، ادرارآور، قاعدهآور و خلطآور است و نقش موثری در بهبود بیماریهای ریوی دارد.
به در طب سنتی
از نظر طب قدیم ایران بهِ شیرین، گرم و تر و بهِ ترش، سرد و خشک است. روغن به، سرد و تر و قابض و به دانه سرد و تر است.
* به تقویت کننده قلب است.
* ادرار آور است.
* نرم کننده سینه است.
* مقوی معده و دستگاه هاضمه است.
* قابض است.
* خونریزی را بند میآورد.
* بهِ ترش مسهل است.
* بهِ ترش برای تنگی نفس مفید است.
* بهِ ترش استفراغ را بند میآورد.
* اسهالهای ساده و اسهال خونی را درمان میکند.
* به، بهترین و مفیدترین میوه برای مسلولین است.
* خونریزی از رحم را متوقف میکند.
* اثر مفید روی بواسیر درد.
* برای هضم غذا مفید است.
خواص به دانه
* داخل میوهی «به» دانههایی به رنگ قهوهای یا قهوهای تیره وجود دارد. این دانهها منبع بسیار خوبی از موسیلاژ (لعاب) هستند و حدود 20 تا 22 درصد وزن دانه را لعاب روی آن تشکیل میدهد.
* دانههای «به» به دلیل وجود لعاب، در رفع التهابات مخاط ها، سرفه و گرفتگی صدا نقش بسزایی دارند.
* به علاوه، آنها در مصارف صنعتی نیز مورد استفاده قرار میگیرند به طوری که از لعاب این دانه در محصولات آرایشی و مجعد کردن موها استفاده میشود. البته یکی دیگر از موارد مصرف لعاب دانه «به» آهار دادن پارچههای گرانقیمت است.
* به دانه دارای خواص ضدباکتریایی قوی است. می توانید از آن برای رفع بوی بد دهان، گلو درد و آفت های دهان استفاده کنید.
* لعاب به دانه به درمان سوختگی کمک می کند و می توانید آن را روی جای سوختگی بمالید.
* لعاب موجود در به دانه به رفع گلو درد و سرفه های خشک کمک می کند.
* به دانه باعث کاهش وزن هم می شود زیرا چربی، کالری و نمک کمی دارد. از طرف دیگر، به دانه سرشار از فیبر و ویتامین C است که هر دو به کنترل وزن کمک می کنند. زمانی که آن را به غذایی اضافه می کنید، طعم خوبی به آن می دهد.
* به دانه سیستم گوارش را نیز تقویت می کند. به دانه برای درمان زخم معده مفید است، یبوست و اسهال را برطرف می کند و به این ترتیب، به گوارش بهتر کمک می کند که این به دلیل فیبر موجود در آن است.
* نکته ی جالب دیگر این است که زمانی که با مواد غذایی ترکیب می شود، به گوارش آن ها کمک می کند؛ به عنوان نمونه، اگر به گوشت اضافه شود، باعث گوارش پروتئین می شود.
* مصرف به دانه احتمال ابتلا به بیماری های قلبی را کاهش می دهد. به دانه حاوی پکتین است که کلسترول خون را پایین می آورد. به دانه به استحکام بیشتر رگ ها و جلوگیری از تصلب شراین کمک می کند و می تواند فشار خون را کاهش دهد.
* به دانه خاصیت دیگری هم دارد و آن مبارزه با سرطان است. سرطان معمولاً در اثر فعالیت رایکال های آزاد به وجود می آید. به دانه حاوی آنتی اکسیدان های خاصی است که با این رادیکال های آزاد سرطان زا مقابله می کنند.
طرز استفاده از به دانه
* برای مصرف به دانه میتوانید یک قاشق چایخوری از دانههای آن را کمی در آب خیس و سپس استفاده کنید.
* همچنین میتوانید چند «دانه به» روی زبان قرار دهید و لعاب آن را ظرف چند دقیقه بمکید.
* جوشاندهی دانه به: 30 گرم به دانه را در یک لیتر آب جوش ریخته و آنقدر بجوشانید تا به صورت ژله در آید.
نکته: دانهی به را هرگز نجوید
توجه داشته باشید که دانه «به» را باید فقط به طریقی که گفته شد، مصرف کرد و هرگز نباید آن را به صورت لهشده یا خردشده، جوشاند و خورد، زیرا با این کار، موادی به نام آمیگدالین در «دانه به» تجزیه (هیدرولیز) میشوند و اسید سیانیوریک تولید میکنند که اسیدی خطرناک است. با مکیدن یا خوردن دانه به، لعاب از روی آن جدا و دانه بدون هیچ تغییری دفع میشود. در این صورت خطر تولید اسید سیانیوریک وجود ندارد، اسید سیانیوریک فقط با له یا خرد شدن دانه در محیط معده تولید میشود.