بدن مایعات اضافی را که در طول روز مصرف می‌کنیم به شکل ادرار دفع می‌کند. این روند با ذخیره مایعات در مثانه و فرمان مغز برای تخلیه آن در زمان مناسب اتفاق می‌افتد. اما به راستی زمانی که در خوابیم، بدن چگونه متوجه می‌شود که زمان دفع ادرار است؟
به گزارش کانورسیشن، در خواب بودن بدن نشانه قطع شدن فعالیت‌ها در آن نیست. فرآیندهای مداوم مانند تنفس، هضم و ادرار کردن، هنوز زمانی که شما خوابید، در حال انجام شدن است. مثانه و مغز با هم کار می‌کنند تا بدانند با آن لیوان بزرگ آبی که قبل از خواب نوشیده‌اید چه کار کنید.
استفاده روزانه از دستشویی برای بسیاری از افراد عادی است، بنابراین توجه خیلی زیادی به آن نمی‌شود. اما درک چگونگی هماهنگی مغز و مثانه در شب حائز اهمیت است.
چگونگی عملکرد مغز و مثانه برای دفع ادرار
مثانه دو وظیفه اصلی دارد: ذخیره‌سازی ایمن ادرار و تخلیه درست آن. با وجود ساده بودن این دو کار، هماهنگی پیچیده ماهیچه‌ها و اعصاب برای آن مورد نیاز است که مغز بر عهده می‌گیرد.
در نوزادان و کودکان خردسال، مثانه دارای رفلکس است، به این معنی که به‌طور خودکار می‌داند که چه زمانی باید به ماهیچه‌ها فشار آورد تا ادرار تخلیه شود.
از آنجایی که نوزادان نمی‌توانند آگاهانه این موضوع را کنترل کنند، معمولا پوشک می‌پوشند. اما همزمان با رشد کودکان، ماهیچه‌ها و اعصاب مثانه نیز رشد می‌کنند و به کودک کنترل بیشتری بر مثانه می‌دهد.
در دوره نحوه آموزش توالت رفتن، که معمولا در سن سه یا چهار سالگی انجام می‌شود، بچه‌ها یاد می‌گیرند که چگونه به‌طور داوطلبانه از توالت استفاده کنند. این بدان معنی است که آن‌ها پر شدن مثانه را حس می‌کنند و مغزشان این سیگنال را دریافت و درک می‌کند. سپس مغز به مثانه فرمان می‌دهد که ادرار را نگه دارد تا زمانی که به توالت برسد و دفع آن بی‌خطر شود.
در حالت خواب چه اتفاقی می‌افتد؟
اغلب کودکان استفاده از توالت در طول روز را به راحتی یاد می‌گیرند و به کار می‌بندند، اما دفع ادرار زمانی که خواب‌اند کمی دشوار است چرا که مغز سیگنال‌ها را مانند زمان بیداری دریافت نمی‌کند.
مثانه ۲۴ ساعت شبانه‌روز با ادرار پر می‌شود، حتی زمانی که شما در حال چرت زدن یا خوابید. مغز برای اینکه به شما کمک کند خواب کافی داشته باشید، به مثانه فرمان می‌دهد ادرار را تا صبح نگه دارد.
گاهی اوقات، اگر واقعا نیاز به توالت دارید، مغزتان بدن را بیدار می‌کند تا مثانه را خالی کنید. بیدار شدن برای دفع ادرار کاملا طبیعی است – به‌خصوص اگر یک فنجان بزرگ شکلات داغ قبل از خواب نوشیده باشید. البته اکثر بچه‌های بزرگ‌تر معمولا قادرند تمام شب را بدون نیاز به استفاده از توالت بخوابند.
وقتی مغز و مثانه به خوبی با هم کار می‌کنند، مثانه به تدریج در طول شب پر می‌شود و تا صبح که برای تخلیه آن وارد دستشویی می‌شوید، منتظر می‌ماند.
اتفاقات شبانه
در برخی موارد ارتباط بین مثانه و مغز مختل می‌شود. برای مثال، مغز ممکن است پیام مثانه را مبنی بر اینکه زمان رفتن فرا رسیده است دریافت نکند. حتی گاهی مغز پیام را دریافت می‌کند، اما قادر نیست فرمان نگه‌داشتن ادرار را ارسال کند.
اگر سیگنال‌ها و پیام‌ها ارسال نشوند یا اشتباه دریافت شوند، مثانه به حالت انعکاسی می‌رود و با اعمال فشار می‌کوشد تا خود را از ادرار خالی کند، حتی اگر به‌سرعت به خواب رفته باشید.
خیس کردن رختخواب در شب، که پزشکان آن را شب‌ادراری می‌نامند، شایع‌تر از آن چیزی است که فکر می‌کنید. حدود ۱۵ درصد از بچه‌های پنج تا هفت ساله گاهی اوقات در رختخواب ادرار می‌کنند. این موضوع حتی برای برخی از نوجوانان هم رخ می‌دهد. اغلب این کودکان و نوجوانان سوابق خانوادگی دارند و والدین یا بستگان آن‌ها با این مشکل مواجه بوده‌اند.
شب‌ادراری کودکان چند دلیل دارد. از آنجایی که مغز کودکان در حال رشد و تکامل است، ارتباط شبانه بین مغز و مثانه ممکن است طولانی‌تر شود.
برخی بدن‌ها تمایل بیشتری به دفع ادرار در طول شب دارند. برخی دیگر هم مثانه‌های کوچک‌تری دارند که به سرعت پر می‌شود و نیازمند تخلیه سریع‌تر است.
در برخی موارد هم خواب عمیق یا اختلال‌های خواب بیدار شدن برای دفع ادرار را سخت‌تر می‌کند.
البته در بیشتر کودکان در مسیر رشد هماهنگی بیشتری بین مغز و مثانه ایجاد می‌شود. آن‌ها به تدریج ادرار را طی شب نگه می‌دارند و در صورت نیاز از توالت استفاده می‌کنند.
البته با کم کردن نوشیدنی‌ها طی ساعات قبل از خواب می‌توان به عملکرد مثانه کمک کرد.
در صورت مشاهده موارد حاد و جدی بهتر است با پزشک متخصص مشورت کنید.
منبع ایندپندنت
