علی رهبری (زاده ۱۳۲۷ در تهران)، موسیقیدان و رهبر ارکستر ایرانی است. او که در اتریش با نام الکساندر مشهور است، با رهبری بیش از ۱۲۰ ارکستر مطرح دنیا و ضبط حدود ۲۵۰ آلبوم اثر موسیقی کلاسیک جهانی با مهمترین ارکسترها و اپراهای دنیا یکی از مطرحترین چهرههای موسیقی ایران است.
علی رهبری در سال ۱۳۲۷ در تهران زاده شد. پدرش پزشکیار بیمارستان فیروزآبادی شهرری بود. و از کودکی با موسیقی مطربی روحوضی آشنا شد و برنامههایی را در سینماهای کشور و رویال تهران اجرا کرد. او برای تحصیل در رشته موسیقی به هنرستان موسیقی ملی رفت و زیر نظر تارخانیان، رحمتالله بدیعی و حسین دهلوی موسیقی را به طور جدی و علمی پیگیری کرد. در ۱۷ سالگی نوازنده ویلن ارکستر صبا شد. رهبری در ۱۸ سالگی برای ادامه تحصیل و با استفاده از بورسیه دولتی به اتریش عزیمت کرد. و دوره آهنگسازی را در آکادمی موسیقی وین طی سه سال به اتمام رسانید. پس از فارغالتحصیلی آکادمی وین او را بهعنوان دستیار در رشته آهنگسازی استخدام کرد.
۲۴ ساله بود که به دعوت مهرداد پهلبد وزیر وقت فرهنگ و هنر به ایران بازگشت و به عنوان جایگزین مصطفی پورتراب به مدیریت هنرستان عالی موسیقی و کنسرواتوار ایران رسید. وی در این مدت توانست ارکستر هنرجویان هنرستان و پس از آن ارکستر سمفونیک جوانان را تشکیل دهد.
در سال ۱۹۷۹ هربرت فون کارایان رهبر ارکستر نامدار از رهبری برای پذیرش دستیاری خود در ارکستر فیلارمونیک برلین و رهبر ذخیره دعوت به عمل آورد. این تعامل و همکاری در سالهای ۱۹۸۰، ۱۹۸۲ و ۱۹۸۴ ادامه داشت. در طول بعضی از اجراهای ارکستر فیلارمونیک برلین با هدایت علی رهبری، فون کارایان به عنوان بیننده ازابتدا تا انتهای کنسرت در سالن میماند (رفتاری که معمولاً انجام نمیداد). همکاری با فون کرایان نقطه عطفی در مسیر زندگی حرفهای او بود. پس از این همکاری نام رهبری در محافل موسیقی به عنوان رهبر ارکستری توانمند مطرح شد و این سرآغازی برای همکاری با بخشی از مهمترین ارکسترهای جهان شد.
در سال ۱۹۸۴ رهبری قطعهای به نام نیمهماه را برای سیاهپوستان آفریقای جنوبی ساخت و در شهر ژوهانسبورگ اجرا کرد. این قطعه در زمان حکومت آپارتاید وقتی که حضور سیاهان در تالارهای اجرای موسیقی محدود و اجرای موسیقی توسط آنها محدود بود، اجرا شد. این قطعه که با ارکستری متشکل از سیاهان و سفیدان اجرا شده بود، به سرعت شهرت یافت و در بسیاری از شهرهای آفریقای جنوبی به روی صحنه رفت.
علی رهبری در سال ۱۹۹۷ با دعوت از دهها تن از نوازندگان ایرانی مقیم اروپا و آمریکا، ارکستر فیلارمونیک بینالمللی ایرانی (Persian Int’l Philharmonic) را تشکیل داد و با رهبری این ارکستر آثاری از کورساکف، خاچاتوریان و خودش را اجرا کرد.این ارکستر به علت مشکلات مادی نتوانست به فعالیت خود ادامه دهد.
در سال ۲۰۰۵ و پس از سالها دوری، علی رهبری به دعوت فریدون ناصری به ایران بازگشت و رهبر ارکستر سمفونیک تهران شد. ارکستر سمفونیک تهران پس از سالها توانست اجرای قابل قبولی تحت رهبری او داشته باشد و کیفیت صدادهی ارکستر هنگام اجرای سمفونی ۹ بتهوون با رهبری او تعریف و تمجید بسیاری از کارشناسان و منتقدان و نوازندگان را به دنبال داشت.
در اسفند ۱۳۹۳ علی رهبری با حکم علی مرادخانی، معاون امور هنری وزیر ارشاد بهعنوان مدیر هنری ارکستر سمفونیک تهران منصوب شد.
رهبری پس از یکسال همکاری پیش از اتمام قراردادش با بنیاد رودکی در اسفند ۱۳۹۴ از سمت مدیر هنری ارکستر سمفونیک تهران استعفا کرد که استعفای او توسط وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در نوروز ۹۵ پذیرفته نشد.
علی رهبری سه بار ازدواج کرده و پدر ۷ فرزند است. همسر اولش لاله جوادیپور نام داشت. همسر دومش از آفریقای جنوبی بود. او برای سومین بار با یک نوازنده ویلن اهل کشور کرواسی به نام پائولا ازدواج کرد.
آثار:
- خون ایرانی روی سُل ۱۹۶۹
- نوحه خوان برای ویلن و ارکستر ۱۹۷۱
- موسیقی برای حقوق بشر
- نیمهماه ۱۹۸۴
- بیروت ۱۹۸۵
- باله ایرانی
جوایز:
- مدال طلای حقوق بشر در سال ۱۳۵۴
- نشان طلای مسابقات جهانی بهترین رهبر جوان ارکستر در سال ۱۹۷۷ در بزانسون فرانسه
- نشان دورژاک به خاطر همکاری با ارکستر فیلارمونیک چک در سال ۱۹۸۵
- جایزه شیر طلایی آکادمی جهانی هنر، ادبیات و رسانه بوداپست مجارستان در سال ۲۰۰۶