دنیای امروز ما دنیایی به شدت رقابتی شده است. یعنی انگار دنیا را جوری تصور کرده ایم که میدانی بزرگ با مقصدی مشخص است ومانیز دوندگانی هستیم که قرار است به سرعت ، به خط پایان برسیم و همین تصور باعث ایجاد استرسهای فردی و اجتماعی بسیاری شده است.
استرس هایی که زندگی را تلخ و خوشبختی را زایل کرده است . راستی راه فراری از این چرخه بی پایان وجود دارد ؟ راهی که هم به پیشرفت فردی و اجتماعی منجر شود ، هم استرسهای موجود فضاهای رقابتی معمول و مرسوم را نداشته باشد ؟
موفقیت بر پایه رقابت بنا شده و رقابت بر اساس مقایسه. در نتیجه اهل موفقیت اهل مقایسه هستند. اهل موفقیت مدام در حال مقایسه ثروت ، قدرت ، مدرک، خانه ، ماشین و … خود با دیگران هستند ودر نتیجه وقتی ازاین مقایسه سربلند بیرون بیایند ، خوشحال میشوند و احساس هویت می کنند. هویت آنها در برتری طلبی آنها است و اگر به این برتری طلبی پاسخی داده نشود هویت آنها نیز مخدوش خواهد بود.
اساسا از نظر منطقی ، فلسفی و اجتماعی چنین مقایسه ای اشتباه است ؛ چون ما نمی دانیم فردی که خود مان را داریم با او مقایسه میکنیم ، زودتر از ما شروع کرده یا دیرتر ؟ شرایط او بهتر از ما بوده یا بدتر ؟ و…
دست بالای دست
نکته منفی دیگری که در مورد مقایسه مطرح شده ، بحث بی پایان بودن روند مقایسه است. همیشه بالاتر از ما کسی هست که ثروت و دارایی بیشتری داشته باشد ؛ پس ما همیشه ناراضی خواهیم بود و هیچگاه هویت سالمی نخواهیم داشت در نتیجه اهل موفقیت که همیشه درگیر زندگی رقابتی و مقایسه ای است رنج بسیار می‌برد و رضایت اندکی از زندگی دارند وکلا به آنها خوش نمی گذرد.
تفاوت از کجا تا به کجا
راه حل این مشکل برای اینکه هم پیشرفت کنیم و هم درگیر آسیب‌های روانی اجتماعی زندگی مقایسه ای و رقابتی که متاسفانه زندگی بیشتر اهل موفقیت است نشویم باید در زمره اهل رضایت قرار گرفت .واصل تفاوت این دو گروه در این است که اهل موفقیت خود را با دیگران مقایسه می کنند درحالیکه اهل رضایت خود را با خود های پیشین می سنجند. اهل موفقیت خود را با بخش های مادی دیگران مانند ثروت ومدرک و موقعیت اجتماعی و .. مقایسه می کنند ؛اهل رضایت خودر با خود های پیشین آن هم در حوزه های روان شناختی مثل شادی ، خوشبختی ، امید و رضایت و… مقایسه می کنند. اهل رضایت هم به پیشرفت خود می رسندو هم هویت دارند وهم به آنها بیشتر خوش می گذرد و زندگی را ساده تر برگزار می کنند.
درواقع وقتی شما خودتان را با خودتان مقایسه می کنید ، همیشه شاد خواهید بود وهر قدم کوچکی نیز برایتان موفقیت محسوب خواهد شد. حتی اگر این قدم کوچک در مقایسه با دیگران به چشم نیاید.
سرکوفت های ویرانگر
نکته مهم دیگری که مطرح شده است ، طرز برخورد اهل موفقیت و رضایت در هنگام شکست هاست ؛ اهل موفقیت وقتی خودشان را با دیگران مقایسه می کنند و خود را فروتر و پایین تر می یابند، مدام به خودشان سرکوفت می زنند. در واقع آنها مسیر اشتباه را انتخاب کرده اند که در آن عزت نفس شان قربانی شده و مدام تحقیر می شوند ود نتیجه حال خوبی ندارند و خودشان را زیر سوال می برند. چنین افرادی همیشه درگیر احوالات منفی بوده و هستند. در حالیکه اهل رضایت در زمان مواجهه با شکستها کاملا برخورد منطقی دارند.
مواجهه درست با ناکامی
اول اینکه آنها مسیر درست را برای مقایسه انتخاب کرده اند ؛ چون همه ابعاد و قوانین مشخص و یکسان است.. دوم اینکه اگر آنها با شکست مواجه شوند ، بررسی می کنند که آیا این شکست طبیعی بوده یا خیر.
در صورتی که این ناکامی طبیعی و ناگزیر باشد حالت تسلیم و رضا دارند خودشان را اذیت نمی کنند و در غیر اینصورت عزمشان را جزم کرده و درست مثل ورزشکاری که در دقایق آخر است و چاره ای جز تلاش ندارد ، نهایت تلاش خود را میکنند و در نتیجه با این شرایط ، هیچ بار روانی بر دوش این افراد سنگینی نخواهد کرد.
حلقه نفوذ و حلقه نگرانی
اتفاقاتی که می افتد یا در حلقه نفوذ شماست یا در حلقه نگرانی شما.حلقه نفوذ ، آن بخشی است که شما میتوانید کاری برای آن انجام دهید و خارج از این حلقه جایی است که شما نمی توانید برای آن کاری بکنید ؛ البته در این صورت هم شما یا با مدیریت واکنشهای خود می توانید برای مواردی که خارج از حلقه نفوذ تان هستند ، تاثیرات آنها را برای آینده کنترل کنید و یا از نگرانی برای آنها دست بردارید. چرا که گفته اند خوشبختی یعنی نگران نبودن برای چیزی که اختیاری درباره وقوعش نداشته ایم.
پیشنهاد طلایی
سعی کنیم از زمره اهل موفقیت که بر اساس مقایسه و رقابت با دیگران زندگی می کنند ، به زمره کسانی بپیوندیم که برپایه رضایت از خود و نیز رقابت با خود های پیشین و صبر و مدارا با اموری که اراده ای بر آنها ندارند ، زندگی می کنند. این مورد دوم هم موفقیت و پیشرفت فردی و هم رضایت وهم آسودگی خیال را به صورت یکجا تحویل ما می دهد.
در پایان مهم بازی درست است نه رقابت با دیگران.
منابع :
سخنرانی دکتر مصطفی ملکیان
مجله موفقیت
گروه تولید محتوای فارسی میهنبد
