تواناییهای هوشی و شخصیتی
فرد لازم است اقتضاهای رشته تحصیلی را از نظر تواناییهای ذهنی، شخصیتی، پشتکار و عوامل عاطفی درنظر بگیرد. وقتی قرار است شغلی را انتخاب کنیم، ابتدا باید به تواناییهای هوشی خود که برای پشت‌سر گذاشتن کنکور و خواندن درس‌ها لازم است، توجه کنیم. نباید بچه‌ها را از نظر توانایی ذهنی محدود دید مگر آن‌که پایه‌های تحصیلی ضعیف باشد و نتوانند آن‌ها را برای قبولی در رشته موردنظر ارتقا دهند.
باید به اقتضای شخصیتی و عاطفی شغل توجه کرد و با جمع‌آوری اطلاعات یا مراجعه به افرادی که در آن شغل مشغول به کار هستند یا مراجعه به روان‌شناس خبره، ویژگی‌های مربوط به شغل و مشکلات و ویژگی‌های عاطفی لازم برای موفقیت در آن شغل را مورد تحلیل قرار داد و با ویژگی‌ها و شخصیت خود مقایسه کرد.
فردی که می‌خواهد مهندس الکترونیک یا دندان‌پزشک یا داروساز یا وکیل شود، باید تا حدی به عوامل شخصیتی که اقتضای هر شغلی است، توجه کند، مثلا حسابدار باید فردی درونگرا و با تمرکز باشد و ارتباط با مردم، نیاز اساسی شغل نیست. پزشکی، روحیه مردمی می‌طلبد. روان‌شناس باید مردم‌دوست باشد و مهارت‌های ارتباطی اجتماعی، ذهن خلاق و تحلیلگر داشته باشد. وکیل باید اجتماعی، صبور و با قدرت استدلال باشد و …
بازارکار و اقتصاد
بی‌تردید بخش مهمی از انگیزه تمام افراد در انتخاب شغل، کسب درآمد برای تامین زندگی است. جامعه به برخی رشته‌ها نیاز کمتری دارد و بازار کارشان کمتر است. متاسفانه در جامعه ما گروهی از افراد از رونق بازارکار مطلع نیستند و فقط به‌دلیل علاقه یا عنوان یک رشته یا تلفیق این ۲، شغلی را انتخاب می‌کنند و بعد از مدتی که متوجه می‌شوند با توانایی‌هایی که به دست آورده‌اند نمی‌توانند درآمد کسب کنند، تغییر شغل می‌دهند.
رویایی بودن به‌خصوص در دوره نوجوانی، باعث انتخاب رشته‌هایی می‌شود که در آینده فرد را در انتخاب شغل دچار بحران و پشیمانی می‌کند. در نظر گرفتن واقعیت‌ها و توجه به نیازهای جامعه قبل از انتخاب رشته تحصیلی، اهمیت زیادی دارد. معمولا جوامع هر ۱۰ سال دچار تغییراتی در میزان نیاز به شغل می‌شوند که باید به این نکته نیز توجه کرد. مثلا در سال‌های ۶۴-۶۳ که کامپیوتر هنوز وارد ایران نشده بود، رشته کامپیوتر به‌طور تخصصی وجود نداشت. بعد از جنگ، نیاز به این رشته بالا رفت و فارغ‌التحصیلان آن در اوج بازار کار بودند.
بعد از ۱۱-۱۰ سال، فارغ‌التحصیلان رشته کامپیوتر فراوان شدند و شغل‌های مربوط به آن از رونق افتاد. به‌طور نسبی فرد باید هنگام انتخاب رشته نه‌تنها به ویژگی‌های شخصیتی، ذهنی و عاطفی خود بلکه به بازارکار مربوط به رشته نیز توجه کند و با مشورت با افراد باتجربه که از هر ۲ بعد مطلع هستند، آینده شغلی خوبی برای خود بسازد.
دنیا در اختیار کسانی است که آگاهی دارند
افراد زیادی به رشته خاصی علاقه دارند و از نظر شخصیتی هم مناسب آن هستند ولی توانایی قبول‌شدن در رشته مربوطه را در دانشگاه سراسری ندارند و به همین دلیل رشته دیگری را انتخاب می‌کنند.
درحالی‌که می‌توانند در دانشگاه آزاد در منطقه‌ای دور در رشته موردنظر خود تحصیل کنند اما این سختی را به‌خود نمی‌دهند. از نظر روان‌شناسان، این‌که فرد به‌خود سختی بدهد و در رشته موردعلاقه‌اش تحصیل کند، بهتر از این است که تا بعد از چند سال، بهداشت روانی‌اش مختل شود و از نظر معیشتی مشکل پیدا کند. متاسفانه هنوز بیشتر مردم بینش کافی به تحولات دنیا ندارند و به‌صورت تصادفی و احساسی تصمیم‌هایی می‌گیرند که چندان به صلاح نیست. دنیا در اختیار کسانی است که آگاهی و قدرت پیش‌بینی دارند و گذران مراحل سنی و آینده را درنظر می‌گیرند.
مجله موفقیت
