اظهارنامه قضایی مقدمه ای برای مطالبه ی بعضی حقوق است که بر اساس ماده ۱۵۶ قانون آیین دادرسی مدنی، از راه های رسمی مطالبه حق به شمار می رود که باید طبق مقررات قانونی تنظیم شود. در این مقاله قصد داریم در رابطه با چیستی اظهارنامه قضایی و نحوه تنظیم اظهارنامه قضایی مطالبی را بیان کنیم.
اظهارنامه قضایی چیست؟
اظهارنامه قضایی سندی عادی و رسمی برای مطالبه حق است که به طور رسمی به شخص دیگری ابلاغ میشود. خواهان دعوی هنگامی میتواند حقوق خود را از طریق اظهارنامه مطالبه کند که زمان تادیه حق فرا رسیده باشد. البته، فقط در مورد مطالبات نیست که اظهارنامه مورد استفاده قرار میگیرد، بلکه هر گونه تعهدی را راجع به معاملات، تعهدات یا روابط دیگر خود با طرف مقابل را میتوان بوسیله اظهارنامه قضایی به طرف متعهد اعلام کرد.
ارسال اظهارنامه همیشه ضروری نیست، ولی در بعضی موارد باید ارسال شود و اقامه دعوا بعد از این عمل میسر میشود. برای تنظیم اظهارنامه قضایی از وکیل تهران میتوانیم مشاوره و راهنمایی بگیریم. برای مثال در رابطه با استرداد مالی که بصورت امانت سپرده شده لازم است در ابتدا تذکر داده شود تا اموال بازگردانده شود و اگر بازگردانده نشود اظهارنامه قضایی در دادگاه سندیت خواهد داشت. البته لازم به ذکر است که مطالبه حق تنها در صورت ارسال برگ اظهارنامه از سوی مراجع قضایی اثبات میشود. یا زمانیکه زوجه اقدام به ترک منزل نموده و مرد مایل است قبل از الزام به تمکین وی، اقدام به دعوت او از طریق ارسال اظهارنامه عدم تمکین نماید.
روش ارسال اظهارنامه قضایی چگونه است؟
برای ارسال اظهارنامه قضایی دو راه وجود دارد که عبارتند از:
یک) درگاه خدمات الکترونیک قضایی : در این حالت، شخص اظهارکننده پس از ورود به درگاه خدمات الکترونیک قضایی www.adliran.ir اطلاعات اولیه را تکمیل نموده و پس از ثبت اولیه و دریافت کد رهگیری برای ادامه فرایند به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه می‌کند.
دو) دفاتر خدمات الکترونیک قضایی : در این حالت، شخص با همراه داشتن مدارک مورد نیاز به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه می‌کند و متصدی دفتر، پس از وارد کردن اطلاعات اولیه اظهارنامه را ثبت و کد رهگیری دریافت می‌نماید. در هر دو حالت متصدی دفتر پس از وارد کردن کد رهگیری ارائه شده از سوی سامانه و احراز هویت شخص، هزینه مربوطه را به صورت الکترونیک از وی دریافت می‌کند.
سپس از اظهارنامه ثبت شده چاپ تهیه نموده و به تأیید شخص می رساند و در پایان رسیدی مبنی بر ثبت اظهارنامه در دفتر خدمات الکترونیک قضایی به متقاضی ارائه می‌کند که کد رهگیری ثبت اظهارنامه برای پیگیری اظهارنامه در همین رسید درج میشود.
چه مواردی در اظهارنامه ثبت میشود؟
- مشخصات و اقامتگاه اظهارکننده : اظهارکننده (کسی که اظهارنامه را می‌فرستد) مشخصات خود شامل نام، نام خانوادگی و نشانی را قید می‌کند.
- موضوع اظهارنامه: عنوان مطلبی است که در متن اظهارنامه و قسمت خلاصه اظهارات شرح داده میشود.
- مشخصات و اقامتگاه مخاطب : نام، نام خانوادگی و نشانی طرف خطاب اظهارکننده نوشته میشود.
- خلاصه اظهارات : آنچه مورد نظر اظهارکننده است و می‌خواهد به طرف دیگر ابلاغ کند، تشریح کرده و توضیح می‌دهد.
- خلاصه جواب : در این قسمت نیز دریافت‌کننده‌ی اظهارنامه، به اظهارات فرستنده پاسخ می‌دهد.
نحوه تنظیم اظهارنامه قضایی چگونه است؟
مواردی که در نحوه تنظیم اظهار نامه قضایی باید مورد توجه قرار گیرد عبارت است از : مطالبی که در برگه اظهارنامه قید میکینم از آنجایی که در نهایت ذیل آن را امضا خواهیم کرد، تحت شرایطی اقرار محسوب میشود و ممکن است در دعوی طرف مقابل از آن بر علیه خودمان استفاده کند.
یکی دیگر از نکات مهم، این است که باید از تهدید مخاطب در اظهارنامه خودداری نماییم؛ چرا که تهدید ممکن است تحت شرایطی یک جرم باشد و طرف مقابل می تواند در دادگاه کیفری بر علیه ما طرح دعوا کند. البته، می توانیم در انتهای اظهارنامه بنویسیم که در صورت عدم پاسخ به خواسته یا مطالبه، هر گونه اقدام قانونی برای احقاق حقوق مان در دادگاه انجام می دهیم همچنین از نسبت دادن جرم به طرف مقابل یا نوشتن اکاذیب خودداری کنیم، زیرا ممکن است تحت شرایطی به عنوان مفتری یا کسی که اقدام به نشر اکاذیب کرده است از سوی طرف مقابل تحت تعقیب کیفری قرار بگیریم.
ارسال اظهارنامه از آن رو که یک اقدام قضایی است و به شخص مخاطب ابلاغ می شود، سبب می شود تا مخاطب بداند که قصد اقدام قانونی علیه او را داریم و با ارسال اظهارنامه، طرف دعوا هوشیار میشود و اقدام به انجام عملیاتی می‌کند که موجب از بین رفتن حقوق ادعایی خواهد شد. مثلا اگر بخواهیم اموال بدهکار را از جهت اینکه بدهی خود را پرداخت نمی‌کند توقیف کنیم، با ارسال اظهارنامه، بدهکار از احتمال توقیف اموال خود آگاه میشود و اقدام به فروش، انتقال و مخفی کردن اموال خود می‌کند.
در تنظیم اظهارنامه از درج مطالب خارج از نزاکت و استعمال الفاظ رکیک و یا عباراتی که می تواند افترا (به معنی نسبت دادن جرمی به دیگران ) یا نشر اکاذیب تلقی شود، پرهیز شود عدم رعایت این نکته ممکن است موجب عدم پذیرش یا عدم ارسال اظهارنامه ی ما از سوی مرجع ارسال کننده (دفاتر خدمات الکترونیک قضایی) شود.
چگونه پاسخ اظهارنامه قضایی را بدهیم؟
هنگامی که اظهارنامه‌ای برای ما ارسال میشود، ضرورت ندارد که بلافاصله به آن پاسخ دهیم زیرا، مهلتی هم برای پاسخ مخاطب از سوی قانونگذار تعیین نشده است و همچنین امکان دارد به علت سرعت در پاسخ دهی، در پاسخ خود مواردی را ذکر کنیم که در اقامه دعوی از سوی طرف مقابل بر علیه خودمان مورد استفاده قرار گیرد.
بنابراین، با توجه به حساسیت های ذکر شده در فرصتی مناسب و با راهنمایی و مشورت وکیل تهران پاسخ دقیق و مناسب را تنظیم کنیم و به اظهار کننده اظهارنامه اطلاع دهیم.
منبع: vakilazma.com | وکیل از ما
