ارز دیجیتال یکی از انواع پول های دیجیتال به شمار می رود. یکی از پایه های تولید این ارزها استفاده از کد گذاری و رمزنگاری می باشد. رمز ارزها ماهیت غیر متمرکزی دارند. یعنی توسط هیچ گروه و نهاد و سازمانی قابل کنترل و ردیابی نمی باشند. البته برای بهره مندی از این ویژگی در اغلب اوقات باید از بلاک چین ها استفاده شود. رمز ارزها مانند پول های رایج در دنیا مثل دلار و پوند به حساب می آیند که البته از لحاظ ساز و کار تولید و تکثیر تفاوت هایی دارند. برخی از انواع این نوع ارزها مانند بیت کوین به روش ماینیگ تولید شده و برخی دیگر از سکه ها از پیش در شبکه ی دیجیتالی مربوطه قرار می گیرند. گستره ی اصطلاحات و اطلاعات در خصوص ارز دیجیتال بسیار گسترده است. چنانچه شما نیز به این مبحث علاقه مند هستید تا انتهای مقاله ی حاضر با ما همراه شوید.
ارز دیجیتال چیست ؟
رمز ارزها نوعی پول و ارز به شمار می روند که جایگزین ارزهای معمول در دنیای دیجیتال شده اند. این ارزها غیر متمرکز بوده و در بستری به نام بلاک چین فعال هستند. یکی از ویژگی های مهم در این نوع ارز این است که برای طراحی آن ها از رمزگذاری و کدهای پیچیده ای استفاده شده است و همین امر باعث شده تا غیر متمرکز باشند. هدف اصلی از طراحی و ایجاد رمز ارزها پیشگیری از کلاهبرداری و بالا بردن امنیت های ارزی می باشد. همچنین سهولت بیشتر در انجام معاملات و حذف نمودن واسطه ها از دیگر مزیت های این نوع ارز دیجیتالی می باشد. ارز دیجیتال صدها نوع مختلف دارد که مهم ترین آن ها اعم از :
- بیت کوین
- ریپل
- اتریوم
- لایت کوین
می باشد. البته بیت کوین در ایران نسبت به سایر ارزهای دیجیتال از طرفداران بیشتری برخوردار است.
اصطلاحات پایه و اولیه در زمینه ارز دیجیتال :
دنیای رمز ارزها پر است از اصطلاحاتی که بدون آشنایی با مفهوم آن ها نمی توان ارتباط درستی با این فضا برقرار کرد. در این بخش به معرفی تعاریف اولیه و اصطلاحات پایه خواهیم پرداخت.
۱- غیر متمرکز : به هر نوع خرید و فروش که بدون واسطه و مستقیم صورت گیرد غیر متمرکز می گویند. ارزهای دیگر برای انتقال باید تحت نظارت سازمان های ثالثی مانند بانک ها قرار بگیرند اما در مبادلات رمز ارزها نیاز به هیچ واسطه ای وجود ندارد. در واقع معامله ی صورت گرفته بین خریدار و فروشنده از طریق رمز ارز و بدون حضور هیچ واسطه ای صورت می گیرد.
۲- شبکه بلاک چین : به بستر انجام مبادلات به وسیله ی رمز ارزها بلاک چین گفته می شود. این بستر مبادلاتی بسیار گسترده است به طوری که هر بلاک چین حاوی میلیون ها بلاک است و هر بلاک نیز شامل تعداد زیادی معامله ی ارز دیجیتال است. بلاک ها از طریق هش به هم وصل هستند و تغییر یافتن اطلاعات در هر یک از آن ها منجر به تغییر اطلاعات در کل ساختار بلاک می گردد. همین ویژگی از بروز کلاهبرداری ها و تقلب در مورد انجام معاملات تکراری جلوگیری می کند.
۳- هش : هش حلقه ی اتصال اطلاعات هر بلوک به بلوک پیش از خود است. هنگامی که بین دو نفر مبادلات ارز دیجیتال انجام شود بعد از آن که اطلاعات توسط ماینر تایید شد، تمام اطلاعات مربوط به آن رمزنگاری می شود. اطلاعاتی مانند تاریخ و اطلاعات پایه ای به کد تبدیل شده و در شبکه ی بلاک چین به ثبت می رسد. بعد از آن دیگر امکان دستیابی و تغییر این اطلاعات وجود نخواهد داشت. همین موضوع امنیت معاملات رمز ارز را بالا برده و موجب می شود تا تقریبا غیر قابل نفوذ شوند.
۴- ماینر : ماینر که در اصطلاح استخراج کننده نیز نامیده می شود به وسیله ی روش های مختلف استخراج رمز ارزها اقدام به تولید کردن آن ها می نماید. همچنین با وجودی که مبادلات در این فضا نیاز به واسطه و نفر سوم ندارد اما در آخر باید صحت اطلاعات وارد شده توسط یک شخص به تایید برسد. به این شخص ماینر می گویند.
۵- کیف پول : والت یا اصطلاحا کیف پول مفهومی نزدیک به کیف پول در فضای واقعی را دارد. نرم افزاری که همانند یک پایگاه اطلاعاتی عمل می کندو همه ی کد های شخصی و عمومی کاربر را در بر می گیرد. کیف پول ها هستند که بلاک چین های مختلف را به هم متصل کرده و به کاربران برای انجام دادن مبادلات خود کمک می کند.
۶- نود : نودها به تجهیزاتی گفته می شود که به شبکه متصل شده و تاریخ به انجام رسیدن معاملات انجام شده در شبکه را ثبت می کنند. این اطلاعات در هارد های نود ذخیره می شوند.
شیوه ی عملکرد ارز دیجیتال چگونه است ؟
بعد از آشنایی با ماهیت رمز ارز و اصطلاحات اولیه ی آن اینک این سوال پیش می آید که شیوه ی انجام مبادلات در آن چگونه است ؟ برای پاسخ به این سوال باید گفت که روش انجام مبادلات با وجود سهولت بالا از ایمنی زیادی نیز برخوردار هستند. به این منظور هم خریدار و هم فروشنده در ابتدا اطلاعات مربوط به خود را ارائه می دهند. این اطلاعات باید توسط ماینر به تایید برسد. در این مرحله استخراج کردن رمز ارزهای مرتبط با آن مبادله و معامله آغاز می شود. باید به این نکته نیز اشاره کرد که استخراج نمودن رمز ارزها کار بسیار دشوار و پیچیده ای است و به کمک دستگاه های ماینر و به وسیله ی اشخاص متخصص انجام می شود. بعد از ان که رمز ارز مورد نظر استخراج و ثبت شد اطلاعات مرتبط با آن تغییر نخواهد کرد. اطلاعات مرتبط با مبادلات به وسیله ی هش به هم متصل شده و یک شبکه ی درختی را ایجاد می کنند. این شبکه غیر قابل نفوذ است.
کاربردهای ارز دیجیتال:
پول های دیجیتالی که رمز ارز نامیده می شوند از میزان امنیت بسیار زیادی برخوردار هستند. همین امنیت بالا و بی واسطه بودن مبادله ی ان ها باعث شده تا موارد کاربرد زیادی داشته باشند. کاربردهایی مانند :
- انجام خرید های اینترنتی: یکی از اهداف اولیه ایجاد و طراحی ارز دیجیتال در ابتدا سهولت بیشتر و امن در پرداخت های اینترنتی بود. از این ارزها به مانند پول های واقعی می توان در خرید های اینترنتی و معاملات مالی استفاده کرد. بسیاری از وب سایت های بزرگ و معتبر در دنیا به وسیله ی اپلیکیشن هایی امکان پرداخت از طریق رمز ارزها را فراهم نموده اند. در حقیقت ارزهای دیجیتال دیگر هیچ فرقی با پول های واقعی ندارند. ( کاریابی بین المللی )
- انجام معاملات بین المللی: این ارزها در سطح بین المللی شناخته شده و مورد تایید هستند و این شاید مهم ترین ویژگی آن ها باشد. از آن جایی که این ارزها به کشور خاصی تعلق ندارند بیشتر در قالب یک پول بین المللی شناخته می شود و برای مبادله در سطح جهانی مورد تایید تمام طرفین قرار دارد.
- سهولت در انجام معاملات بزرگ: این ارزها چون بر پایه ی پول های واقعی نیستند. یک گزینه ایده آل برای معاملاتی است که باید در حجم بالا مبادلات پولی در ان صورت گیرد. در این صورت دیگر هزینه های مربوط به جا به جایی پول نیز وجود نخواهد داشت. ارز دیجیتال می تواند به آسانی جایگزین پول فیزیک گردد.
- انجام سرمایه گذاری های مختلف: وجود ارزهای مختلف دیجیتالی و استقبال زیاد از ان ها موجب شده است که سرمایه گذاران خرد به شدت جذب آن شده و با توجه به حجم پولی موجود در بازار رمز ارزها سود های بالایی نیز به دست آورند. البته این حضور گسترده ی سرمایه گذاران همچنین به تغییرات زیاد این ارزها نیز منجر شده است.
- دور زدن بسیاری از تحریم ها: یکی از بهترین راه هار برای دور زدن محدودیت های تحریمی استفاده از رمز ارزها می باشد. این شاید اصلی ترین کاربرد این ارزها به شمار آید.
مزیت های استفاده از ارز دیجیتال چیست؟
یکی از دلایل استفاده ی روز افزون از این ارزها مزایای زیادی است که در مقابل ارزهای دیگر دارند. در این بخش با این مزیت ها آشنا می شویم.
۱- از آن جایی که این ارزها غیر متمرکز هستند و هیچ واسطه ای در بین نیست انجام دادن معاملات و مبادلات به وسیله ی آن ها بسیار ساده تر است و پیچیدگی های کمتری دارد.
۲- از آن جایی که سیستم طراحی رمز ارزها بسیار پیچیده است و کدهای امنیتی زیادی در آن به کار رفته است در نتیجه امنیت انجام معاملات از این طریق بسیار بالا بوده و امکان تقلب در آن تقریبا صفر است.
۳- انجام معاملات تکراری در آن ها وجود ندارد چرا که به فرض کپی کردن مشخصات ان توسط هر شخصی چون کدها بسیار طولانی هستند با ورود یک اشتباه تمام رمزها تغییر خواهند کرد.
۴- ارزش ارز دیجیتال نسبت به ارزهای دیگر چند برابر بوده و همین موضوع موجب بهینه سازی سرمایه گذاری در این بازار می شود.
۵- معاملاتی که در بازارهای رمز ارز انجام می شود مشمول قوانین مالیات نخواهد شد به همین دلیل می توان بسیار از لحاظ اقتصادی سودمند باشد.
۶- تراکنش های مربوط به انجام معاملات در این بازار قابل پیگیری نیست (اطلاعات مربوط به هویت خریداران و فروشنده ها نا مشخص است.)
۷- در تمام جهان از این طریق می توان اقدام به مبادلات مالی نمود.
۸- متاورس ها و دنیایی که از این طریق پیش روی سرمایه گذاران قرار می گیرد از دیگر مزیت های ارز دیجیتال به شمار می رود. ( در مقالات بعدی متاورس ها به طور مفصل توضیح داده خواهند شد.)
معایب ارز دیجیتال چیست؟
با وجود مزیت های بی شماری که در بالا به بخشی از ان اشاره کردیم اما از دیدگاه جناب مهندس مهدی ورقائی Mahdi Varghaie هنوز هم مشکلات و ایراداتی در خصوص رمز ارزها وجود دارد که نباید نا دیده گرفته شود. مواردی مانند :
۱- فراموش کردن رمز کیف پول در این سیستم به معنای از دست دادن آن است. زیرا امکان بازیابی وجود ندارد و کاربر پول های موجود در آن را از دست می دهد.
۲- البته که رمز ارزها و بازار مربوط به آن بسیار ایمن است اما همچنان در صورتی که به اکانت شما و اطلاعات کیف پول شما دسترسی پیدا کنند این امکان وجود دارد که مورد دزدی واقع شوید. ( از اطلاعات اکانت و کیف پول خود به خوبی محافظت کنید.)s
۳- این بازار دارای نوسانات قیمتی بسیار زیادی است. پس همیشه این امکان وجود دارد که ارز دیجیتال شما با کاهش ارزش مواجه شود و شما دچار ضرر و زیان شوید.
۴- با توجه به غیر قابل تغییر بودن اطلاعات در این فضا اگر به حساب اشتباهی پول واریز نمایید امکان پس گرفتن آن نیز وجود نخواهد داشت. در حالی که در فضای معاملاتی با پول فیزیکی به راحتی امکان پیگیری در صورت واریز اشتباه وجود دارد.
۵- هرچند استفاده از ارز دیجیتال بسیار سریع در حال رشد است اما همچنان در برخی نقاط جهان کمتر مورد استفاده قرار می گیرد و حتی در بعضی کشورها استفاده از آن ممنوع می باشد. بنابراین تاثیر موقعیت جغرافیایی طرفین به طور کامل از بین نرفته است.
ارز دیجیتال در ایران :
در ابتدا باید بیان نمود که بر خلاف تصور بسیاری استفاده از ارزهای دیجیتال در ایران کاملا قانونی است. به دلیل با مراجعه نمودن به صرافی های دیجیتال و ارائه کردن رمز ارز می توانید ریال یا هر ارز فیزیکی دیگر را دریافت کنید. با توجه سود آوری این بازار هر روز افراد بیشتری در ایران جذب آن می شوند. رمز ارزها در داخل کشور از رونق خوبی برخوردار هستند. اما توصیه می شود برای انجام سرمایه گذاری در این بازار حتما ابتدا با افراد متخصص و آگاه مشاوره نمایید.
سخن پایانی :
این روزها بازار ارز دیجیتال در جهان و به تبع آن در ایران بسیار داغ می باشد. سودآوری های ایده آل این بستر موجب شده تا افرادی زیادی تمایل به سرمایه گذاری در آن داشته باشند. اما در ابتدا برای کسب موفقیت باید اطلاعات مورد نیاز در این زمینه را کسب نمود و سپس اقدام به سرمایه گذاری کرد. البته آشنایی با مبانی پایه سرمایه گذاری و کسب اطلاعات در این زمینه نیز می تواند بسیار موثر باشد. به این روش در صد شکست های احتمالی در این حوزه به شدت پایین خواهد آمد.
