ضرب المثل کار را به کاردان بسپار را در مواقعی بکار می برند که برای انجام کار مهم و حیاتی فرد یا افراد نالایق و نابلد انتخاب می شوند.
درمورد سپردن کار به کاردان،در ضرب المثل ها،اشعار وسخن بزرگان واندیشمندان وصاحب نظران به وفور دیده می شود . هر کاری،بسته به بزرگی یا کوچکی،ساده ومعمولی یا پیچیده وفنی، باید به اهلش سپرده شود.
تجربه ثابت کرده است که هر کاری را باید به اهلش سپرد، تا از عهده ی آن برآید. بسیار اتفاق افتاده که برای برخی ملاحظه ها و به اصطلاح مصلحت سنجی ها، این امر نادیده گرفته شده است. همین امر، زیان های بسیار سنگین به بنیان های اجتماعی وارد کرده است؛ زیرا هنگامی که کار به نامتخصص سپرده می شود، باید منتظر آثار مخرّب آن نیز باشیم. این امر همان است که امروزه به آن «شایسته سالاری» می گویند.
شایسته سالاری آن است که هر کس بر اساس لیاقت و توانایی خود، به کاری گمارده شود؛ چون در این صورت، بازده کارها دو چندان خواهد شد. پیامبر گرامی در توصیه به این مهم می فرمایند:
اِذا وَسِّدَ اْلاَمرُ اِلی غَیْرِ اَهْلِهِ فَانْتَظِرِ السّاعَهَ.
آن گاه که کار به دست نااهلان بسپارند، منتظر رستاخیز باش.
لذا برای برحذر داشتن مردم وحاکمان از بدیها وتشویق به سمت خوبیها-به معنای عام- توصیه هایی میکردند وشاعران متعهد و وارسته ونکته سنج در قالب اشعار، بسیاری نکات آموزنده را به ما گوشزد کردند که قرنها از آن سروده ها گذشته وقرنها خواهد گذشت اما طراوت وارزش آن نه تنها از بین نرفته بلکه بیشتر وبیشتر هویدا میشود.
به خردان مفرمای کار درشت که سندان نشاید شکستن به مشت
نخواهی که ضایع شود روزگار به نا کاردیده مفرمای کار
سعدی
در بیت اول سپردن کاربه خردان(کوچکان) راتوصیه نمی کند،بلکه توصیه می کند که کار درشت را به خردان مده زیرا همانگونه که نمی شود ونمی توان سندان سخت رابا مشت شکست آدم کوچک-ازنظرتوان وتخصص وکاردانی- از عهده کار بزرگ و درشت بر نمی آید.
در بیت دوم شیخ اجل ضایع شدن روزگار و زوال و نابودی را نتیجهء عدم توجه به شایسته سالاری می داند ومی گوید اگر می خواهید چنین نشود به آدم نا بلد و ناکارآمد کار مده.
وبه عبارتی می فرماید کار را به کاردیده و آدم دارای تخصص وتجربه بده. اگرتمام کارها اعم از بزرگ وکوچک بر مبنای میزان تجربه و توان وتخصص ومهارت افراد واگذار شود بسیاری از مسایل ومصایب وگرفتاریها و نابسامانیها رفع می شود. یادمان باشد که کارهای بزرگ از آدمهای بزرگ ساخته است.
برای دیدن لیست ضرب المثل ها روی عکس زیر کلیک کنید:
