برگ بو گیاهی خوشبو و همیشهسبز است که اصل آن از منطقهٔ مدیترانه است و در تمام مدیترانه به عنوان عطر غذا از آن استفاده میشود. در متون قدیمیتر برای برگ بو نامهای دیگری نیز استفاده میشد که از آن جملهاند: غار، حبالغار، شجرالغار، دهم، دهمست، رند، عمار، و ذاقی.
برگ بو به صورت درختچه و درخت یافت میشود. معمولاً در تمام فصول سال سبز است و طول درختهای آن به ده متر هم میرسد. در بسیاری جاها برای تزیین باغها استفاده میشود، اما استفادهٔ اصلی آن در آشپزی و به عنوان داروی گیاهی است.
برگ بو به صورت درختچه و درخت یافت میشود. اقسام کلی آن بین پنج تا ده متر رشد میکند. برگ بو درختی است همیشهسبز، دوپایه یا پلیگام که ارتفاع آن در نواحی معتدل به ۸ متر و در مناطق گرم تا ۲۰ متر میرسد. برگها به صورت منفرد بر روی شاخهها قرار میگیرند. شکل برگها بیضی کشیده به طول تا ۱۴ و عرض تا ۴/۵ سانتیمتر و لبه آنها موجدار و دندانه دار است. سطح روی برگ، سبز تیره وبراق، ولی سطح زیرین کمرنگتر است.
این برگها معطرند و با له شدن بوی بیشتری از خود ساطع میکنند. گلها چند تایی و به صورت خوشه به رنگ زرد هستند. میوه برگ بو به صورت سته و تقریباً کروی به قطر حدود یک سانتیمتر، به رنگ بنفش مایل به آبی (ارغوانی) و دارای یکدانه میباشد. قسمت گوشتی میوه دارای روغنی سبز رنگ و معطر معروف به روغن «لوریه» است. قسمت مورد استفاده گیاه، برگ و میوه آن میباشد.
این گیاه استفادهٔ گیاهی و دارویی زیادی دارد. در اروپا و حوزهٔ مدیترانه، آمریکای شمالی و بخشی از مکزیک برای آشپزی استفاده میشود. باید توجه داشت که برگهای خشکاندهٔ درخت درآشپزی استفاده میشود و نه برگهای سبز آن، زیرا برگهای سبز ممکن است خواص منفی داشته باشد.
چنانچه برای طعم و عطر بخشیدن به غذا بویژه غذاهای گوشتی و ماهی از این گیاه استفاده میکنید، لازم است برگ خشکیدهٔ آن را به صورت درسته و کامل در غذا بیندازید و پیش از سرو غذا آن را از ظرف خارج کنید؛ زیرا خوردن این برگ معمول نیست و دارای طعمی قوی است. استفادهٔ زیاد از این گیاه (بیش از چند برگ در غذا) ایجاد مسمومیت میکند.
در پزشکی برای تقویت معده و به عنوان اشتهاآور و نیز برای هضم غذا و به عنوان ادرارآور استفاده میشود. همچنین از جوشانده و روغنی که از آن تهیه میشود در تورمهای موضعی استفاده میکنند.
منبع:
محمدحسین صالحی سورمقی، برگ بو، معطر و ملکوتی. در نشریه «دنیای تغذیه». شماره ۱۰۷