مشخصات ظاهری گیاه:
درختچه ای همیشه سبز تا ارتفاع ۲ متر با شاخه های افراشته، برخاسته و یا گهگاه خوابیده بر روی زمین که به رنگ سبزقهوه ای و معطر می باشد. دارای برگ های متقابل و غیر قابل انعطاف، به رنگ سبز روشن، بدون دمبرگ، در سطح بالایی چین و چروک دار و در سطح زیرین پوشیده از کرک های کوتاه سفید رنگ است. گل ها به صورت دسته های چند گله در خوشه هایی که در طول محور پراکنده به رنگ آبی/بنفش روشن و به ندرت صورتی و یا سفید است.
میوه اش چهار فندقه ای به رنگ قهوه ای است.
همانند دیگر اعضای خانواده ی نعناع، کرک ها غده ای و دارای اسانس می باشند.
رویشگاه:
گیاه هم به صورت خودرو و هم کشت شده در نواحی مدیترانه ای وجود دارد. همچنین در اغلب نواحی دنیا و ایران کشت می شود.
بخش مورد استفاده:
سر شاخه های برگدار و گلدار
موارد مصرف:
موضعی:درمان حمایتی در بیماریهای روماتیسمی و مشکلات گردش خونی.
خوراکی: سوء هاضمه، افزایش اشتها.
کاربرد غیر رسمی:
در طب مردمی برای سردرد، میگرن، دیسمنوره، امنوره و الیگومنوره و همچنین مواردخستگی مفرط، سرگیجه و ضعف حافظه به کار می رفته است. به صورت موضعی نیز به صورت ضماد در زخم های دیربهبود یابنده، اگزما و به عنوان ضد درد در زخم های دهان و حلق و همچنین درد عضلانی، درد های عصبی گذرا و سیاتیک کاربرد داشته است.
کاربرد در طب سنتی:
با نام اکلیل الجبل شناخته می شده است.
طبیعت آن گرم و خشک است. مدرّ ادرار و حیض، تحلیل برنده بادها و گشاینده سدّه ی کبد و طحال، پاک کننده ریه و جهت سرفه ی مزمن و استسقا، درد کبد،دفع یرقان سوداوی، شکستن سنگ کلیه و مثانه و مجاری ادرار کاربرد دارد. ضماد آن برای تحلیل ورم های مزمن مفید است. مضرّگرم مزاجان و مصلحش سکنجبین است.
چنانچه شکم صید را از احشاء خالی کرده و از این گیاه پر کنند مانع تعفّن آنمی شود و در جلوگیری تعفّن گوشت بهتراز نمک است.
نحوه، مقدار و مدت مصرف
می توان به صورت دم کرده (چای) آن را مصرف نمود.
۲گرم (تقریباً معادل یک قاشق چایخوری) گیاه خرد شده را به مدت ۱۵دقیقه در آب جوش نگه می دارند و پس از گذشت ۱۵دقیقه و صاف کردن مصرف می شود.
مقدار و مدت مصرف :
مقدار مصرف روزانه گیاه ۴تا ۶گرم می باشد. می توان یک فنجان از چای تهیه شده را ۲تا ۳بار در روز مصرف کرد.
مصرف در بارداری:
با مصرف گیاه اثرات افزایش خونریزی رحمی -لگنی و سقط کننده دیده شده است. در دوران بارداری مصرف نشود.
موارد منع مصرف:
بارداری، حساسیت به گیاه، در بیمارنی که از آسم یا برونشیت رنج میبرند و مصرف موضعی روی پوست آسیب دیده (دچار سوختگی ، زخم یا راش).
منبع : وزارت بهداشت
